Ξεπέρασε το Τσαντ η Ελλάδα στην Ελευθερία του Τύπου – Έκθεση «κόλαφος» των Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα
Στην θέση 107 στην Ελευθερία του Τύπου βρίσκεται η Ελλάδα σύμφωνα με την σχετική έκθεση των Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα. Πέρσι στη σχετική λίστα βρισκόταν στη θέση 108 αλλά χάρη στην πτώση του Τσαντ η χώρα μας «σκαρφάλωσε» μία θέση.
Τα βασικά σημεία που αναδεικνύει η έκθεση είναι οι παρακολουθήσεις δημοσιογράφων από την ΕΥΠ, οι αγωγές SLAPPs κατά δημοσιογράφων αλλά και η ανεξιχνίαστη δολοφονία Καραϊβάζ. «Η ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα υπέστη σοβαρές οπισθοδρομήσεις μεταξύ 2021 και 2023», σημειώνουν.
Τοπίο των μέσων ενημέρωσης
Αρχικά γίνεται αναφορά για τη διαχρονικά χαμηλή εμπιστοσύνη -σε σύγκριση και με την Ευρώπη- του πληθυσμού στα μέσα ενημέρωσης. Υπογραμμίζεται ότι ελάχιστοι μεγάλοι μιντιακοί όμιλοι συνυπάρχουν δίπλα σε εκατοντάδες μικρά διαδικτυακά μέσα, προκαλώντας πολυδιάσπαση του μιντιακού τοπίου. Ταυτόχρονα τονίζουν πως η μεγάλη πλειοψηφία των ΜΜΕ ανήκει σε λίγους επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται και σε άλλα επιχειρηματικά πεδία, ενώ αρκετοί από αυτούς έχουν στενή σχέση με την πολιτική ελίτ. «Ως αποτέλεσμα, ο Τύπος είναι πολύ πολωμένος», καταλήγουν.
Πολιτικό πλαίσιο
Υποστηρίζουν ότι «η συντακτική ανεξαρτησία των δημόσιων μέσων ενημέρωσης» τίθενται σε κίνδυνο γιατί ο κυβερνητικός εκπρόσωπος είναι υπεύθυνος για την επίβλεψη τους. Αρνητική αξιολόγηση παίρνει και το ΕΣΡ ως «αργό και αναποτελεσματικό». Βασικό επιπλέον είναι πως «υπό την εποπτεία του πρωθυπουργού, η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΕΥΠ) ενεπλάκη στην παρακολούθηση δημοσιογράφων, πολλοί από τους οποίους έγιναν στόχος του Predator».
Νομικό πλαίσιο
«Η Ελευθερία του Τύπου έχει αμφισβητηθεί σε νομοθετικό επίπεδο», ξεκαθαρίζουν οι Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα. Σημειώνουν ότι ο νόμος για την προστασία των πολιτών από τις παρακολουθήσεις υπολείπεται της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, ενώ με πρόσφατο νομοσχέδιο δημιουργήθηκε μια «αμφιλεγόμενη επιτροπή δεοντολογίας». Ωστόσο «προηγούμενες τροπολογίες που επέτρεπαν έναν δυσανάλογο περιορισμό της ελευθερίας του Τύπου καταργήθηκαν», λένε ακόμα.
Οικονομικό πλαίσιο
Η μακροπρόθεσμη επιβίωση πολλών μέσων ενημέρωσης έχει τεθεί υπό αμφισβήτηση, σύμφωνα με τους Ρεπόρτερ. Αυτό σχετίζεται με την οικονομική κρίση της τελευταίας δεκαετίας, σε συνδυασμό με τη μείωση του αναγνωστικού κοινού και των διαφημιστικών προϋπολογισμών.
Κοινωνικό – πολιτισμικό πλαίσιο
Οι Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα υπογραμμίζουν επίσης τις συχνές επιθέσεις που δέχονται οι εγκαταστάσεις των μέσων ενημέρωσης, ενώ τονίζουν πως πολύ συχνά οι γυναίκες δημοσιογράφοι αντιμετωπίζουν σεξισμό στο χώρο εργασίας τους.
Ασφάλεια
Χαρακτηριστική των τελευταίων χρόνων είναι η τελευταία ενότητα για την αστυνομική βία που δέχονται οι δημοσιογράφοι. Σύμφωνα με τους Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα «η αστυνομία καταφεύγει τακτικά σε βία και αυθαίρετες απαγορεύσεις για να εμποδίσει τη δημοσιογραφική κάλυψη των διαδηλώσεων και της προσφυγικής κρίσης στα νησιά». Μάλιστα, υπενθυμίζουν ότι η αστυνομία κατέθεσε ποινική δίωξη σε βάρος του διακεκριμένου φωτορεπόρτερ Νίκου Πηλού που συνελήφθη την ώρα που κάλυπτε αστυνομική επιχείρηση στην Αθήνα, ενώ ο Μανώλης Κυπραίος, που έπεσε θύμα αδικαιολόγητης αστυνομικής βίας, κέρδισε την υπόθεσή του στο δικαστήριο μόνο μετά από 12 χρόνια.
«Παρά τις υποσχέσεις για ταχεία έρευνα, οι αρχές δεν έχουν καταφέρει μέχρι στιγμής να επιλύσουν τη δολοφονία του βετεράνου ρεπόρτερ Γιώργου Καραϊβάζ, ο οποίος δολοφονήθηκε έξω από το σπίτι του στην Αθήνα, το φως της ημέρας», υποστηρίζουν. «Ωστόσο, αναμένονται συγκεκριμένες λύσεις από μια ομάδα εργασίας για την προστασία των δημοσιογράφων», καταλήγουν.
