Στις 12:00 υπογράφεται η συμφωνία για την κατάπαυση του πυρός στη Γάζα – Ποια τα επόμενα βήματα και τα άλυτα σημεία των διαπραγματεύσεων
«Λευκός καπνός» υπήρξε τα ξημερώματα στις διαπραγματεύσεις μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, στη βάση του σχεδίου των 20 σημείων που είχε ανακοινώσει ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ. Αρχικά θα τεθεί σε εφαρμογή το πρώτο στάδιο της συμφωνίας, που περιλαμβάνει την κατάπαυση του πυρός στη Γάζα και την ανταλλαγή Ισραηλινών και Παλαιστίνιων ομήρων αντίστοιχα.
Με αυτή την «εύθραυστη», για την ώρα εκεχειρία, που δεν έχει τεθεί σε ισχύ ακόμα, για πρώτη φορά μετά τον Μάρτιο θα γίνει μια παύση στον πόλεμο και στη γενοκτονία του παλαιστινιακού λαού, με στόχο να τερματιστεί οριστικά. Σημειώνεται πως η τελευταία συμφωνία κατάπαυσης του πυρός είχε παραβιαστεί από το Ισραήλ στις 18 Μαρτίου, ενώ από τις 7 Οκτωβρίου 2023 έχει σκοτώσει στη Γάζα πάνω από 67.000 ανθρώπους, με ανεξάρτητη επιτροπή του ΟΗΕ να χαρακτηρίζει τον πόλεμο ως γενοκτονία.
Τι περιλαμβάνει η πρώτη φάση της συμφωνίας
Χωρίς ακόμα να έχει ξεκαθαριστεί το χρονικό πλαίσιο της πρώτης φάσης, η συμφωνία καταρχήν προβλέπει την ανταλλαγή Παλαιστίνιων και Ισραηλινών, που κρατούνται από τις δύο πλευρές. Σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες, η ανταλλαγή θα πρέπει να γίνει μέσα σε 72 ώρες, ενώ πιθανότατα να ολοκληρωθεί μέχρι τη Δευτέρα, όπως ανέφερε ο Ντ. Τραμπ.
Η Χαμάς θα απελευθερώσει περίπου 20 Ισραηλινούς που κρατούνται από τις 7 Οκτωβρίου 2023, δηλαδή όλους τους ζωντανούς ομήρους, ενώ το Ισραήλ θα απελευθερώσει σχεδόν 2.000 Παλαιστίνιους.
Παράλληλα, προβλέπεται η απόσυρση του στρατού του Ισραήλ από το 70% της Λωρίδας της Γάζας, χωρίς, όμως, να αποχωρεί τελείως από την περιοχή ακόμα. Την ίδια στιγμή αναμένεται να ανοίξει επιτέλους και το πέρασμα της Ράφα για να εισέλθει στη Γάζα ανθρωπιστική βοήθεια, μετά από 7 μήνες αποκλεισμού.
Τα «αγκάθια» της συμφωνίας
Παρά τους πανηγυρισμούς στις δύο πλευρές και την αισιοδοξία της διεθνούς κοινότητας, αρκετά σημεία παραμένουν άλυτα και βρίσκονται υπό διαπραγμάτευση:
- Η πλήρης αποχώρηση του Ισραήλ από τη Λωρίδα της Γάζας δεν έχει ακόμα αποφασιστεί, ενώ δεν έχει συμφωνηθεί η έκταση της απόσυρσής του στην πρώτη φάση
- Ο αφοπλισμός της Χαμάς. Η παλαιστινιακή οργάνωση έχει ξεκαθαρίσει πως δεν πρόκειται να συμφωνήσει σε κάτι τέτοιο, θεωρώντας αναφαίρετο δικαίωμα του λαού της Παλαιστίνης την ένοπλη αντίσταση μέχρι να υπάρχει ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος. Από την πλευρά του το Ισραήλ αυτόν τον στόχο έχει θέσει για να θεωρήσει ότι ο πόλεμος έχει λήξει.
- Η διοίκηση της επόμενης μέρας. Πρόκειται για άλλο ένα σημείο το οποίο δεν αναφέρεται καθόλου σε αυτή τη φάση και είναι δεδομένο πως αποτελεί κρίσιμο «αγκάθι» για τις δύο πλευρές. Αρχικά το σχέδιο Τραμπ προέβλεπε μια ξένη διοίκηση με επικεφαλής τον πρώην Βρετανό πρωθυπουργό Τόνι Μπλερ. Η Χαμάς και σύσσωμη η παλαιστινιακή αντίσταση αρνήθηκαν εξαρχής αυτή την πρόταση. Παρ’ όλα αυτά έχουν αντιπροτείνει μια ανεξάρτητη παλαιστινιακή διοίκηση τεχνοκρατών ακόμα και με επικεφαλής την Παλαιστινιακή Αρχή, με τη στήριξη των αραβικών κρατών.
Πώς αντέδρασε το Ισραήλ
Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπ. Νετανιάχου χαρακτήρισε τη συμφωνία ως «μεγάλη ημέρα για το Ισραήλ» και προανήγγειλε τη σύγκλιση της κυβέρνησης για την επικύρωση της συμφωνίας.
Από την άλλη, βέβαια, ήδη εμφανίστηκαν τα πρώτα γνωστά ρήγματα στην κυβέρνηση με τον ακροδεξιό υπουργό Σμότριτς να δηλώνει: «Δεν θα μπορέσουμε να ψηφίσουμε υπέρ της συμφωνίας. Πρέπει να καταστραφεί η Χαμάς μετά την επιστροφή των ομήρων. Υπάρχει τεράστια ανησυχία για τις συνέπειες της εκκένωσης των φυλακών και της απελευθέρωσης της επόμενης γενιάς ηγετών της τρομοκρατίας». Οι πολίτες, όμως, έχουν διαφορετική γνώμη, καθώς από το πρωί πανηγυρίζουν στους δρόμους του Ισραήλ.
Χαμάς: Δε θα εγκαταλείψουμε ποτέ τα εθνικά μας δικαιώματα
Η Χαμάς σε δήλωσή της ανέφερε ότι η συμφωνία προβλέπει «τέλος του πολέμου στη Γάζα, απόσυρση της κατοχής, είσοδο ανθρωπιστικής βοήθειας και ανταλλαγή κρατουμένων», ενώ ευχαρίστησε το Κατάρ, την Αίγυπτο, την Τουρκία και τον Τραμπ για τη διαμεσολάβηση και ζήτησε οι υπόλοιπες πλευρές να υλοποιήσουν πλήρως όσα συμφωνήθηκαν χωρίς καθυστερήσεις. Ξεκαθάρισε επίσης ότι δεν πρόκειται να εγκαταλείψει τα εθνικά δικαιώματα του παλαιστινιακού λαού, όπως την ελευθερία, την ανεξαρτησία και το δικαίωμα αυτοδιάθεσης.
Κατέληξε αναφέροντας: «Χαιρετίζουμε τον σπουδαίο λαό μας στη Λωρίδα της Γάζας, την Ιερουσαλήμ και τη Δυτική Όχθη, ο οποίος επέδειξε απαράμιλλη υπερηφάνεια, ηρωισμό και τιμή. Οι μεγάλες θυσίες και η στάση τους ματαίωσαν το σχέδιο της ισραηλινής κατοχής για υποδούλωση και εκτοπισμό. Επιβεβαιώνουμε ότι οι θυσίες του λαού μας δεν θα είναι μάταιες και ότι θα παραμείνουμε πιστοί στην υπόσχεσή μας: δεν θα εγκαταλείψουμε ποτέ τα εθνικά μας δικαιώματα μέχρι να επιτύχουμε την ελευθερία, την ανεξαρτησία και την αυτοδιάθεση».
Ποια είναι τα επόμενα βήματα
Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, από στιγμή σε στιγμή, αναμένεται η υπογραφή της συμφωνίας μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς. Μόλις εγκριθεί και από το υπουργικό συμβούλιο του Ισραήλ η Χαμάς αναμένεται να ξεκινήσει τις διαδικασίες για την απελευθέρωση των ομήρων.
Τις επόμενες μέρες ο πρόεδρος Τραμπ αναμένεται να ταξιδέψει στην Αίγυπτο για να επικυρώσει και συμβολικά την ολοκλήρωση της συμφωνίας για τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα.
Το επόμενο στάδιο του σχεδίου είναι στον «αέρα», όμως, αυτή τη στιγμή καθώς οι δύο πλευρές δεν έχουν συμφωνήσει στα κρίσιμα σημεία που αναφέρθηκαν παραπάνω, όπως τον αφοπλισμό και τη μεταπολεμική διοίκηση.
