Γράφει ο οικονομολόγος Δημήτρης Βασιλείου
Φάρος κανένας!
Της ψυχής μας η φλόγα
ας μας οδηγεί.
Οι πολεμικές συγκρούσεις στην Ουκρανία συνεχίζονται με το “ποτάμι” του αίματος να “φουσκώνει”, άλλες ξεσπούν στο Σουδάν και άλλες “ετοιμάζονται” σε διάφορα σημεία του πλανήτη (Ταϊβάν, Ιράν, Καύκασος, Κεντρική Ασία). Ανθρώπινες ζωές χάνονται, χωριά και πόλεις εξαφανίζονται, το περιβάλλον καταστρέφεται, χώρες διαλύονται και οι παγκόσμιοι οικονομικοί κολοσσοί προσηλωμένα συνεχίζουν τον δικό τους αμείλικτο πόλεμο για το νέο μοίρασμα του κόσμου, για το νέο μοίρασμα των αγορών και των σφαιρών επιρροής.
..
Οι αναγνώστες μας γνωρίζουν, από προηγούμενα άρθρα μας (“Πάμε για πόλεμο;” – “Ο υπαρκτός πόλεμος” – “Πίσω απ’ τις φλόγες του πολέμου”), τις εκτιμήσεις μας για τα τεκταινόμενα, εκτιμήσεις οι οποίες έχουν απολύτως επιβεβαιωθεί.
..
Θεωρούμε ότι, έως ότου επιτευχθεί μια σχετική ισορροπία στις “σχέσεις” μεταξύ των παγκόσμιων οικονομικών κολοσσών στο νέο μοίρασμα των αγορών και των σφαιρών επιρροής, στο πλαίσιο του παγκοσμιοποιημένου ολοκληρωτικού καπιταλισμού, θα έχουμε στην “ημερήσια διάταξη” τέτοιου είδους πολεμικές συγκρούσεις και αιματοχυσίες.
..
Βέβαια, δεν μπορούμε να αποκλείσουμε εντελώς το ενδεχόμενο να μην μπορέσουν να βρουν, οι παγκόσμιοι οικονομικοί κολοσσοί, το σημείο ισορροπίας των συμφερόντων τους και να μας “οδηγήσουν” σε έναν καταστροφικό, για το ανθρώπινο γένος και τον πλανήτη, πόλεμο. Σ’ αυτό το ενδεχόμενο δίνουμε ελαχιστότατες πιθανότητες.
..
Στο σημερινό μας άρθρο, θα προσπαθήσουμε να κωδικοποιήσουμε τις εξελίξεις που “τρέχουν” το τελευταίο διάστημα, ώστε οι αναγνώστες μας να μπορούν να κατανοούν τα τεκταινόμενα και να προσανατολίζονται στον κυκεώνα της πληροφόρησης και κυρίως της παραπληροφόρησης.
..
Πρώτον. Συνεχίζεται οξυνόμενος ο “πόλεμος του δολαρίου”, συνεχίζεται η προσπάθεια απομείωσης του ρόλου και της δύναμης του δολαρίου στην παγκόσμια οικονομία.
..
Εκτός από τις διενεργούμενες ήδη συναλλαγές στα εθνικά τους νομίσματα, μεταξύ διάφορων ισχυρών κρατών (Ρωσσία, Κίνα, Ινδία, Ιράν, Σαουδική Αραβία, Νότια Αφρική, Βραζιλία κ.ά.), την δημιουργία συστημάτων μεταφοράς πιστωτικών επικοινωνιών, αντίστοιχα του SWIFT, την επαναφορά του χρυσού κανόνα εκ μέρους της Ρωσσίας κ.λπ., έχουμε και άλλες “δυναμικότερες” κινήσεις:
..
α) Οι BRICS (Βραζιλία, Ρωσσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική) ανακοίνωσαν ότι τον Αύγουστο του 2023, κατά τη διάρκεια της Διάσκεψης Κορυφής, θα προχωρήσουν στην εισαγωγή νέας νομισματικής μονάδας για τις μεταξύ τους συναλλαγές, αλλά και ως νέο, εναλλακτικό του δολαρίου, συναλλακτικό και αποθεματικό νόμισμα.
..
Να τονίσουμε εδώ ότι, οκτώ (8) χώρες έχουν ήδη υποβάλλει επίσημα αίτηση ένταξης στους BRICS – Αλγερία, Αργεντινή, Μπαχρέιν, Αίγυπτος, Ινδονησία, Ιράν, Σαουδική Αραβία και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
..
Επίσης, άλλες δεκαεπτά (17) χώρες έχουν εκφράσει το ισχυρό ενδιαφέρον τους να ενταχθούν στους
BRICS – Αφγανιστάν, Βενεζουέλα, Μπανγκλαντές, Λευκορωσία, Καζαχστάν, Μεξικό, Νικαράγουα, Νιγηρία, Πακιστάν, Σενεγάλη, Σουδάν, Συρία, Ταϊλάνδη, Τυνησία, Τουρκία, Ουρουγουάη, Ζιμπάμπουε.
..
β) Είναι ήδη γνωστό ότι, από το 2017-2018 η Ρωσία, η Κίνα και άλλες χώρες έχουν ήδη αρχίσει την «αποδολαριοποίηση» των αποθεματικών τους, ενισχύοντας τα αποθέματά τους σε χρυσό.
..
γ) Μειώνεται, δραματικά τα τελευταία χρόνια, το ποσοστό του δολαρίου ως παγκόσμιο αποθεματικό συνάλλαγμα: από 73% που ήταν το 2001, έπεσε στο 55% το 2021 και στο 47% το 2022 (Financial Times).
..
δ) Η Κίνα, συστηματικά το τελευταίο διάστημα, μειώνει την συμμετοχή της (επενδύσεις) στα ομόλογα του κρατικού χρέους των Η.Π.Α.: σύμφωνα με το αμερικανικό Υπουργείο Οικονομικών, τον Φεβρουάριο του 2023 ήταν 848,8 δις δολάρια, ενώ μέχρι το 2018 ήταν 1,1 τρις και το 2014 – 1,32 τρις δολάρια.
..
Εκτιμούμε ότι, οι κινήσεις αυτές θα ενισχυθούν, θα επιταχυνθούν, θα βαθύνουν, οδηγώντας την παγκόσμια οικονομία σε ισχυρές αναταράξεις, ανακατατάξεις και ανατροπές στην πορεία προς μια ισορροπία, εύθραυστη μεν, ισορροπία δε.
..
Δεύτερον. Παρατηρείται τα τελευταία χρόνια εντατικοποίηση των κινήσεων στην παγκόσμια γεωπολιτική σκακιέρα, ιδιαίτερα μετά την έναρξη των πολεμικών συγκρούσεων στην Ουκρανία, των επαφών και “διαβουλεύσεων” μεταξύ των κύριων παικτών του πλανητικού γίγνεσθαι. Οι κρατικοί παράγοντες, ως εντολοδόχοι και υπηρέτες των συμφερόντων των παγκόσμιων οικονομικών κολοσσών, “ψάχνουν” να βρουν το σημείο ή τα σημεία ισορροπίας στο πλαίσιο του, εν διαμορφώσει, παγκοσμιοποιημένου ολοκληρωτικού καπιταλισμού.
..
α) Ξεκινώντας απ’ το πιο “φρέσκο”, τις επαφές Κίνας – Η.Π.Α. Πρόσφατα ο υπουργός εξωτερικών των Η.Π.Α. επισκέφθηκε την Κίνα, ορίζοντας και επίσημη επίσκεψη του κινέζου πρωθυπουργού στις Η.Π.Α.
Πριν λίγο καιρό είχαν επαφές και συνομιλίες στο Πεκίνο οι επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών Κίνας – Η.Π.Α.
β) Είναι συνεχείς οι επαφές Ρωσίας – Κίνας και διμερείς και στο πλαίσιο των BRICS.
γ) Στενές επαφές Ρωσίας – Σαουδικής Αραβίας στα πλαίσια του ΟΠΕΚ+ για μείωση της παραγωγής πετρελαίου, αλλά και για την ένταξη της Σαουδικής Αραβίας στους BRICS.
δ) Η Κίνα διοργάνωσε συνάντηση με τις πέντε (5) πρώην σοβιετικές δημοκρατίες της Κεντρικής Ασίας (Καζαχστάν, Ουζμπεκιστάν, Τατζικιστάν, Κιργκιστάν, Τουρκμενιστάν).
ε) Η Ρωσία, πριν μερικούς μήνες, συμφώνησε με Τουρκμενιστάν και Ιράν για άνοιγμα του εμπορικού “δρόμου” απ’ την Ινδία προς Ρωσία και Ευρώπη μέσω Ιράν – Κασπίας, παρακάμπτοντας τον Περσικό Κόλπο και το Σουέζ.
στ) Η Ρωσία συζητά με Κατάρ, Ιράν και Τουρκμενιστάν την δημιουργία Οργανισμού, αντίστοιχου με τον ΟΠΕΚ+ για το πετρέλαιο, για την “διαχείριση” του αερίου.
ζ) Ομαλοποιούνται οι σχέσεις Σαουδικής Αραβίας – Ιράν.
η) Οι μεγάλες δυνάμεις της απονεκρωμένης Ε.Ε. προσπαθούν να “σώσουν ότι σώζεται”, αν σώζεται. Έχουμε επαφές της Γερμανίας με την Κίνα, ο Μακρόν ζητάει να παραβρεθεί στην Διάσκεψη Κορυφής των BRICS τον Αύγουστο στην Νότια Αφρική, η δε Μεγάλη Βρετανία προσκολλάται όλο και στενότερα στις Η.Π.Α. (AUKUS).
..
Τρίτον. Για την σωστή, ολοκληρωμένη και αξιόπιστη αξιολόγηση της κατάστασης, πρέπει να λάβουμε υπ’ όψη μας και τις εσωτερικές αντιθέσεις και ισορροπίες των μεγάλων παικτών της παγκόσμιας γεωπολιτικής σκακιέρας, καθώς και τις διακτινούμενες σχέσεις μεταξύ κομβικών μονοπωλιακών κολοσσών αυτών των παικτών.
..
α) Οι Η.Π.Α. αγοράζουν το 33% του εμπλουτισμένου ουρανίου που χρειάζονται ετησίως από τον ρωσικό κολοσσό της ROSATOM. Παρά το ότι οι Η.Π.Α. επιθυμούν, κατά τα λεγόμενα, τη διακοπή των οικονομικών σχέσεων με τη Ρωσία, οι αμερικανικές εταιρείες πληρώνουν ετησίως ένα (1) δις δολάρια για πυρηνικά καύσιμα από Ρωσία.
Υπολογίζεται ότι θα χρειαστεί τουλάχιστον μια δεκαετία για να ανεξαρτητοποιηθούν οι Η.Π.Α. απ’ τη Ρωσία στο θέμα των πυρηνικών καυσίμων.
β) Η ROSATOM, εν τω μεταξύ, μέσω της θυγατρικής της “Uranium One”, εξαγόρασε την εταιρεία που κατέχει το 49% ενός από τα μεγαλύτερα ορυχεία ουρανίου του κόσμου, του “BOUDIONOVSKOE”, στο Καζαχστάν. Στο Καζαχστάν, παρεμπιπτόντως, παράγεται το 44% της παγκόσμιας παραγωγής ουρανίου.
γ) Μια σειρά μεγάλων δυτικών μονοπωλίων παρέμειναν και δραστηριοποιούνται στη Ρωσσία, παρά τις κυρώσεις, και αποκομίζουν τεράστια κέρδη – η γαλλική πολυεθνική TOTAL , η αμερικανική MONDELEZ (Milka, Alpen Gold, Oreo), PEPSICO, η Αυστριακή RAIFFEISEN BANK, JAPAN TOBACCO, BRITISH AMERICAN TOBACCO.
δ) Από τους πρώην σοβιετικούς αγωγούς μεταφέρεται ρωσικό αέριο στην Δυτική Ευρώπη μέσω Ουκρανίας (η οποία πληρώνεται γι’ αυτό και μ’ αυτά λεφτά πολεμάει τη Ρωσία!)
ε) Εντός της Ρωσίας εκτυλίσσεται μεγάλη διαμάχη μεταξύ αυτών που επιθυμούν τη συνέχιση των στενών οικονομικών δεσμών με την Δύση (προφανώς είναι τα συμφέροντά τους εκεί) και αυτών που επιδιώκουν την ενίσχυση των δεσμών με Ασία, Αραβικές Χώρες, Αφρική κ.ά. Ενδεικτικό της κατάστασης είναι το γεγονός ότι ο υπουργός Οικονομικών της Ρωσίας και η επικεφαλής της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας είναι εκτός της λίστας των κυρώσεων κατά της Ρωσίας!
Τέταρτον. Και για να μην “ξεχνιόμαστε” για ποιους γίνονται όλα αυτά.
α) Οι παγκόσμιοι ενεργειακοί κολοσσοί ανακοίνωσαν τεράστιες αυξήσεις κερδών το 2022 σε σχέση με το 2021: TOTAL – ιστορικό ρεκόρ, 20,5 δις δολάρια καθαρά κέρδη, αύξηση 28%. SHELL – ιστορικό ρεκόρ, σχεδόν 40 δις δολάρια. BP – υπερδιπλασιασμός κερδών, 27,7 από 12,8 δις δολάρια. EXXON MOBIL – ιστορικό ρεκόρ, 56 δις δολάρια.
β) Σύμφωνα με το FORBES, το 2022 οι Ρώσοι δισεκατομμυριούχοι αυξήθηκαν από 88 σε 110 σε σχέση με το 2021, ενώ τα πλούτη τους από 353 δις δολάρια το 2021 αυξήθηκαν σε 505 δις δολάρια το 2022.
Συμπερασματικά.
Όπως έχουμε παλαιότερα τονίσει, οι διάφοροι Διεθνείς Οργανισμοί – Ο.Η.Ε., Παγκόσμια Τράπεζα, Δ.Ν.Τ. κ.λπ. είναι θεσμοί και οργανισμοί ξεπερασμένοι. Δημιουργήθηκαν μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο για να υπηρετήσουν τον καπιταλισμό εκείνης της περιόδου, ο οποίος, πέραν των άλλων, βρισκόταν σε μια σύγκρουση “ζωής και θανάτου” με τον τότε σοσιαλισμό.
Σήμερα, στην εποχή του παγκοσμιοποιημένου ολοκληρωτικού καπιταλισμού και με τον σοσιαλισμό “ηττημένο”, αυτοί οι διεθνείς θεσμοί και οργανισμοί είναι όχι μόνο ξεπερασμένοι, αλλά και αποτελούν “βαρίδια” στην περαιτέρω ανάπτυξη του συστήματος. Για τον λόγο αυτό, η “Διεθνής” του κεφαλαίου αναζητεί νέους κανόνες, νέους θεσμούς και οργανισμούς, οι οποίοι να εξυπηρετούν με τον καλύτερο τρόπο τα συμφέροντα και την ανάπτυξή του.
Συνεπώς,εκτιμούμε ότι δεν είναι μακρυά μια νέα συμφωνία αλά Bretton Woods, για να “ρυθμιστούν” οι παράμετροι λειτουργίας του παγκοσμιοποιημένου ολοκληρωτικού καπιταλισμού και να “ισορροπιστούν” τα συμφέροντα των παγκόσμιων οικονομικών κολοσσών.
Λαοί του κόσμου γρηγορείτε!
