Γράφει ο Δημήτρης Τσεκούρας
Σε κλοιό αγροτικών κινητοποιήσεων, με την οργή να ξεχειλίζει – Στην ΕΚΦΡΑΣΗ μιλά ο Ηλ. Αγγελακούδης, πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Ορεστιάδας εξηγώντας τον αγώνα για επιβίωση των αγροτών.
Επεκτείνουν συνεχώς τα μπλόκα σε στρατηγικά σημεία σε όλη τη χώρα οι αγρότες, δηλώνοντας αποφασισμένοι να κλιμακώσουν όσο χρειαστεί τις κινητοποιήσεις τους.
Κλειστή είναι η Εθνική Οδός στον κόμβο της Νίκαιας και στα Μάλγαρα, ενώ κλειστός είναι και ο Ε-65, στο ύψος της Καρδίτσας. Αποκλεισμένα είναι επίσης τα τελωνεία Προμαχώνα και Ευζώνων. Οι αγρότες δηλώνουν αποφασισμένοι να κλιμακώσουν τις κινητοποιήσεις τους με νέες συγκεντρώσεις σε Νέα Χαλκηδόνα (Θεσσαλονίκη), Γυψοχώρι Πέλλας και Κόμβο Κουλούρας (Ημαθεία). Τις επόμενες μέρες θα ακολουθήσουν και οι συνάδελφοί τους από την Κρήτη και τη Δυτική Ελλάδα. Μαζί φυσικά και οι κτηνοτρόφοι που διοργανώνουν κατά τόπους διαμαρτυρίες.
Οι «παγωμένες» επιδοτήσεις μετά το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, το υψηλό κόστος παραγωγής και οι τεράστιες απώλειες από την ευλογιά (πάνω από 423.000 νεκρά ζώα) έχουν φτάσει αγρότες και κτηνοτρόφους σε οριακό σημείο.
Ηλ. Αγγελακούδης: Χρειαζόμαστε τις επιδοτήσεις για να επιβιώσουμε
Μιλώντας στην ΕΚΦΡΑΣΗ και τον Δημήτρη Τσεκούρα, ο Ηλίας Αγγελακούδης, πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Ορεστιάδας, εξηγεί ότι οι επιδοτήσεις αντιπροσωπεύουν το 20-30% των εισοδημάτων τους και είναι απαραίτητες για την επιβίωσή τους. «Με την παραγωγή μας απλώς καλύπτουμε τα έξοδα μας», προσθέτει.
Ο κ. Αγγελκουδής, μάλιστα, σχολιάζοντας το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ υποστηρίζει ότι οι αγρότες αντιλαμβάνονταν από καιρό για το σκάνδαλο. «Ενώ τα κονδύλια της ΕΕ παρέμειναν τα ίδια, τα τελευταία χρόνια λαμβάναμε 40% λιγότερα», λέει.
Πληρωμές στο «παρά πέντε»
Σημειώνεται πως στο «παρά πέντε» των μπλόκων, η κυβέρνηση ανακοίνωσε το «ξεπάγωμα» των επιδοτήσεων. Ενημέρωσε πως εντός του Νοεμβρίου θα καταβάλλονταν 538 εκατομμύρια ευρώ, ενώ τον Δεκέμβριο θα πληρωθούν επιπλέον 1,2 δισεκατομμύρια ευρώ. Οι κτηνοτρόφοι επίσης θα λάβουν πρόσθετη έκτακτη ενίσχυση ύψους 56 εκατομμυρίων ευρώ.
Η εξέλιξη αυτή, βέβαια, δεν ήταν ικανή να ανατρέψει την απόφαση των αγροτών. Αφενός, 44.343 αγρότες δεν έλαβαν καθόλου χρήματα, καθώς απαιτείται περαιτέρω έρευνα για τις καλλιέργειές τους, ενώ αρκετοί έλαβαν λιγότερα χρήματα από αυτά που περίμεναν λόγω των αυστηρών ελέγχων και του monitoring*. Αφετέρου, όμως, τα χρήματα ο αγροτικός κόσμος αντιμετωπίζει πολλά περισσότερα προβλήματα στην παραγωγή, που δε λύνονται μόνο με τις επιδοτήσεις.
Δυσβάστακτο κόστος παραγωγή αλλά χαμηλές τιμές πώλησης
Όπως σημειώνει ο κ. Αγγελακούδης, οι αγρότες είναι αναγκασμένοι να ακολουθούν τις τιμές του χρηματιστηρίου και έτσι πωλούν τα προϊόντα τους σε πολύ χαμηλές τιμές. Την ίδια στιγμή, όμως, τα έξοδα της παραγωγής παραμένουν πολύ υψηλά. Σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή, από το 2020, τα λιπάσματα έχουν αυξηθεί κατά 49,1%, η ενέργεια και τα λιπαντικά κατά 30,9% και τα φαρμακευτικά προϊόντα κατά 15,8%.
«Οι τιμές ανέβηκαν με την ενεργειακή κρίση και τον πόλεμο στην Ουκρανία. Πλέον έχουμε χαμηλές τιμές πώλησης ακολουθώντας το χρηματιστήριο, την ίδια στιγμή που οι τιμές της ενέργειας αλλά και φαρμάκων και λιπασμάτων παραμένουν ψηλές, καθώς κυριαρχούν τα καρτέλ», σχολιάζει.
Παράλληλα, σύμφωνα με τον κ. Αγγελακούδη, παρά τις χαμηλές τιμές πώλησης, τα προϊόντα καταλήγουν να κοστίζουν πολύ ακριβά στους καταναλωτές λόγω της αισχροκέρδειας. Ως αποτέλεσμα επιβαρύνονται οι καταναλωτές, ενώ μειώνεται και η ζήτηση.
Ερήμωση της υπαίθρου με μείωση των αγροτών
Όπως εξηγεί, ο πρωτογενής τομέας βρίσκεται σε οριακή κατάσταση εδώ και πολλά χρόνια. Με παράπονο, σχολιάζει τη μεγάλη μείωση του αγροτικού πληθυσμού. Με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ ο αριθμός των ατόμων που εργάζονται στον αγροτικό τομέα έχει μειωθεί κατά περισσότερο από 20% από το 2000 έως το 2023. Αυτό φυσικά συμβάλλει και στη δημογραφική κατάρρευση της υπαίθρου, καθώς οι επαγγελματίες του κλάδου αναγκάζονται να αναζητήσουν εργασία στα αστικά κέντρα.
Τα αιτήματα αγροτών και κτηνοτρόφων
Προσπαθώντας να ανατρέψουν την παραπάνω κατάσταση αγρότες και κτηνοτρόφοι διεκδικούν μια μεγάλη γκάμα αιτημάτων, όπως αποφασίστηκαν στη σύσκεψη της Νίκαιας. Συγκεκριμένα ζητούν:
1. Επιδοτήσεις και ενισχύσεις
- Άμεση εξόφληση όλων των χρωστούμενων ενισχύσεων και άμεση καταβολή της βασικής ενίσχυσης που ήδη έπρεπε να είχε δοθεί.
- Κατώτερες Εγγυημένες Τιμές
- Αναπλήρωση Εισοδήματος
- Να συνδεθεί η επιδότηση με την πραγματική παραγωγή (γεωργία) και το ζωικό κεφάλαιο (κτηνοτροφία). Οι επιδοτήσεις να είναι ακατάσχετες και να δίνονται μόνο σε πραγματικούς αγρότες/κτηνοτρόφους.
- Να μην υπάρξει μείωση των πόρων της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) λόγω της «πολεμικής οικονομίας»
2. Μείωση κόστους παραγωγής
- Αφορολόγητο Πετρέλαιο
- Θέσπιση πλαφόν στην τιμή του αγροτικού ρεύματος στα 7 λεπτά/Kwh, κατάργηση του Χρηματιστηρίου Ενέργειας και επιδότηση.
- Κατάργηση του ΦΠΑ στα μέσα και εφόδια παραγωγής.
3. Ευλογιά
- Άμεσος εμβολιασμός των ζώων για την ευλογιά, πλήρης αποζημίωση για τα θανατωμένα ζώα και αναπλήρωση του χαμένου εισοδήματος. Ζητείται δωρεάν ανασύσταση των κοπαδιών.
- Αποζημίωση και για τις ζημιές από τον καταρροϊκό πυρετό.
4. ΕΛΓΑ και Υποδομές
- Αλλαγή του κανονισμού του ΕΛΓΑ ώστε να ασφαλίζει και να αποζημιώνει την παραγωγή και το κεφάλαιο στο 100% από όλους τους φυσικούς κινδύνους και νόσους, σε όλα τα στάδια της παραγωγής, με επαρκή κρατική χρηματοδότηση.
- Σκάνδαλο ΟΠΕΚΕΠΕ: Ζητείται η επιστροφή και αναδιανομή των χρημάτων που κλάπηκαν στους πραγματικούς δικαιούχους. Απαίτηση για απόδοση πολιτικών και ποινικών ευθυνών και δημοσιοποίηση των ονομάτων.
- Έργα Υποδομής: Υλοποίηση των αναγκαίων έργων υποδομής, όπως άρδευση, αντιπλημμυρική/αντιπυρική θωράκιση και αγροτική οδοποιία.
- Πάγωμα Οφειλών: Πάγωμα των οφειλών σε ασφαλιστικούς οργανισμού, ΚΕΑΟ, ΔΟΥ, τράπεζες και ΔΕΗ.
Οι αγρότες του Έβρου ζητούν μόνιμη λύση για τα νερά του Άρδα
Τέλος, ο Ηλ. Αγγελακούδης προσθέτει και το πολύ σοβαρό πρόβλημα της άρδευσης που αντιμετωπίζουν οι αγρότες στον Έβρο, με τα χωράφια τους να εξαρτώνται από τη διαχείριση των υδάτων του ποταμού Άρδα από τη Βουλγαρία.
Η κατάσταση επιδεινώθηκε μετά τη λήξη της 60ετούς διακρατικής συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας. Το ποτάμι περνά μέσα από τη Βουλγαρία, η οποία χρησιμοποιεί τα νερά του ποταμού μέσω μεγάλων φραγμάτων για ύδρευση, άρδευση και ενέργεια.
Μετά τη λήξη, λοιπόν, της συμφωνίας παρατηρείται συχνά σημαντική μείωση της ροής του ποταμού, ιδίως κατά τους μήνες που υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη, βάζοντας σε κίνδυνο την αγροτική παραγωγή.
Όπως αναφέρει ο κ. Αγγελακούδης, οι αγρότες της περιοχής ζητούν να δοθεί μόνιμη λύση στο πρόβλημα, καθώς δεν αρκούν οι προσωρινές συμφωνίες με τη Βουλγαρία. Επιπλέον, όμως, να κατασκευαστούν οι απαραίτητες υποδομές στην ελληνική πλευρά, ώστε να μπορεί να υπάρχει αυτάρκεια σε νερό για τα χωράφια.
*Το Monitoring είναι ένα ψηφιακό σύστημα ελέγχου της Ε.Ε. που χρησιμοποιεί δορυφορικές εικόνες (Copernicus) για τη συνεχή παρακολούθηση των αγροτεμαχίων. Ο σκοπός του είναι ο αυτοματοποιημένος έλεγχος της ορθότητας των δηλώσεων (ΟΣΔΕ). Επαληθεύει αν η δηλωθείσα καλλιέργεια και η πραγματική κατάσταση ταιριάζουν, ελέγχοντας την τήρηση των όρων επιλεξιμότητας και των περιβαλλοντικών προϋποθέσεων για τις αγροτικές ενισχύσεις.
