Μετά το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, αγρότες και κτηνοτρόφοι κατευθύνθηκαν με πορεία προς τα κεντρικά γραφεία του ΟΠΕΚΕΠΕ, τα οποία φυλάσσονται από ισχυρές αστυνομικές. Οι συγκεντρωμένοι διαμαρτύρονται για τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζουν με τις καθυστερήσεις στις πληρωμές και τις μεγάλες απώλειες ζώων από την ευλογιά.
Περίπου 1.000 αγρότες και κτηνοτρόφοι βρίσκονται σήμερα στην Αθήνα, σε μια πρώτη προσπάθεια πανελλαδικής κινητοποίησης για να πιέσουν την κυβέρνηση να δώσει λύσεις για τα οξυμένα προβλήματα του πρωτογενούς τομέα παραγωγής. Σήμερα, ύστερα από το πέρας των συλλαλητηρίων, θα πραγματοποιήσουν τηλεδιάσκεψη για να αποφασίσουν για τη συνέχιση των κινητοποιήσεων.
Τα προβλήματα αγροτών και κτηνοτρόφων
Οι αγροτοκτηνοτρόφοι είχαν ήδη πληγεί από τα προηγούμενα χρόνια με την καταστροφή του Ντάνιελ και την πανώλη, ενώ φέτος προστέθηκαν στην εξίσωση οι τεράστιες απώλειες ζώων από την ευλογιά και το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ. Το τελευταίο και η κυβερνητική διαχείριση έχουν προκαλέσει πολύ μεγάλες καθυστερήσεις στις πληρωμές αποζημιώσεων και επιδοτήσεων, οδηγώντας σε οριακή κατάσταση των πρωτογενή τομέα.
Οι αγρότες εξήγησαν στο υπουργείο ότι οι καθυστερήσεις στις πληρωμές και στις αποζημιώσεις δημιουργούν σοβαρά προβλήματα στην καθημερινή άσκηση της γεωργικής δραστηριότητας. Την ίδια στιγμή, η κτηνοτροφία δέχεται σοβαρά πλήγματα από την ευλογιά, με συνέπειες όχι μόνο στην παραγωγή ζώων, αλλά και σε όλη την αλυσίδα παραγωγής ζωοτροφών και γαλακτοκομικών προϊόντων, επηρεάζοντας συνολικά τα έσοδα των επαγγελματιών.
Σχολιάζοντας τις σημερινές εξαγγελίες του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, για μόνιμη αύξηση 50% στα όρια επιστροφής του ΕΦΚ και για συμπληρωματική πληρωμή σε 37.000 αγρότες τονίζουν πως δεν αντιμετωπίζουν τη ρίζα των προβλημάτων. «Η γεωργική παραγωγή δεν μπορεί να περιμένει», υπογραμμίζουν οι αγροτοκτηνοτρόφοι, ζητώντας άμεσα μέτρα για τη διασφάλιση της συνέχισης της παραγωγής και του εισοδήματος των αγροτών.
Τι ζητούν από την κυβέρνηση
Αναλυτικά, με υπόμνημα που κατέθεσαν στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, ζητούν:
1) Άμεση καταβολή των ενισχύσεων και αποζημιώσεων (1,2δισ.ευρώ) που εκκρεμούν σε ΟΠΕΚΕΠΕ και ΕΛΓΑ, καθώς και διόρθωση σοβαρών αστοχιών στην Επιστροφή του ΕΦΚ Πετρελαίου καθώς και του deminimis των ζωοτροφών.
–Τα προβλήματα λειτουργίας, ειδικά στον ΟΠΕΚΕΠΕ, εξοντώνουν κυριολεκτικά τους αγρότες- είτε αφορά τα προηγούμενα έτη (προ του 2024), είτε τις πληρωμές του 2025. Τα ζητήματα μεγάλων αστοχιών στο monitoring, οι εκκρεμότητες στο ΑΤΑΚ και η αβεβαιότητα σχετικά με την κατανομή των δημόσιων βοσκοτόπων αποτελούν σοβαρές δυσλειτουργίες που, αν δεν αντιμετωπιστούν, θα αφήσουν πολλούς δικαιούχους απλήρωτους.
– Οι αποζημιώσεις του ΕΛΓΑ καθυστερούν περαιτέρω λόγω της μη καταβολής ενισχύσεων και της έλλειψης της ρευστότητας του ΕΛΓΑ που ακολουθεί.
Η επιστροφή του ΕΦΚ πετρελαίου, ακόμη και μετά την τρίτη δόση, αφορά μόλις το 30– 35% των κατά κύριο επάγγελμα αγροτών, ακυρώνοντας ουσιαστικά την περσινή κυβερνητική εξαγγελία.
2) Αντιμετώπιση της Ευλογιάς των αιγοπροβάτων
– Πλήρεις και ταχείες αποζημιώσεις για τους πληγέντες κτηνοτρόφους, με κάλυψη της απώλειας εισοδήματος κατά την περίοδο καραντίνας, αποζημίωση για την καταστροφή προϊόντων, καθώς και χορήγηση προκαταβολής αμέσως μετά τη σφαγή των ζώων.
– Η πολιτεία πρέπει να αποφασίσει το ξερίζωμα της ευλογιάς με όλα τα πρόσφορα μέσα που έχει, επιστήμη, υγειονομικά μέτρα και ενημέρωση των κτηνοτρόφων. Παράλληλα, πρέπει να διερευνήσει τις δυνατότητες και τις προϋποθέσεις για πιθανή τοπική χρήση εμβολίων.
– Αποζημιώσεις για τους παραγωγούς που προμήθευαν ζωοτροφές στις πληγείσες εκμεταλλεύσεις.
– Θέσπιση ειδικών μέτρων στήριξης, όπως δανειακές διευκολύνσεις, καθώς και φορολογικές και ασφαλιστικές ελαφρύνσεις για τους πληγέντες – επιστροφή της προκαταβολής φόρου, που παρακρατήθηκε το 2024 για όσους έχασαν τα κοπάδια τους.
3) Επενδυτικά προγράμματα Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ΣΒ και άλλων πληρωμών του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης.
– Οι διαδικασίες ένταξης καθυστερούν υπέρμετρα – πλέον για διάστημα άνω των τριών ετών. Οι υποψήφιοι δικαιούχοι καλούνται να ολοκληρώσουν τα επενδυτικά τους σχέδια έως τον Μάρτιο του 2026, γεγονός ανέφικτο υπό τις παρούσες συνθήκες. Ζητούμε την άμεση επίσπευση και πλήρη διαφάνεια στη διαδικασία εντάξεων.
– Οι νέοι αγρότες ακόμη περιμένουν ενταγμένοι την ενίσχυση για ενάμιση χρόνο
– Το πρόγραμμα των βιολογικών καταστράφηκε και οι πραγματικοί βιοκαλλιεργητές περιμένουν να πληρωθούν το ίδιο και οι σπάνιες φυλές
4) Κόστος ενέργειας:
Το υψηλό ενεργειακό κόστος αποτελεί συνεχές οικονομικό πλήγμα για τον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα. Απαιτείται:
- Δίκαιη επιστροφή του ΕΦΚ αγροτικού πετρελαίου, με πλήρη αποκατάσταση των αδικιών και ένταξη όλων των δικαιούχων.
- Οργανωμένη διαχείριση των ΑΠΕ και ορθή εφαρμογή του NET METERING για αγρότες και συνεταιρισμούς.
5) ΕΛΓΑ – Ανάγκη ριζικής αναθεώρησης του μοντέλου λειτουργίας
Οι ετήσιες αποζημιώσεις υπερβαίνουν κατά πολύ τα διαθέσιμα κεφάλαια του Οργανισμού. Η ΕΘΕΑΣ θεωρεί επιβεβλημένη την αναθεώρηση του μοντέλου λειτουργίας του ΕΛΓΑ, ώστε:
– Να μπορεί να επιχορηγείται από ευρωπαϊκά ταμεία, να ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες της νέας κλιματικής εποχής.
– Ενεργητική προστασία και πρόληψη ζημιών: Άμεση εφαρμογή τεχνικών ενεργητικής προστασίας και ενίσχυση των μηχανισμών πρόληψης, ώστε να περιοριστούν οι επιπτώσεις από ακραία καιρικά φαινόμενα και άλλες συνέπειες της κλιματικής κρίσης και την προώθηση των αντιχαλαζικών διχτυών
6) Φορολογικές αλλαγές και κίνητρα για τους Αγροτικούς Συνεταιρισμούς
– Προβλήματα στην εφαρμογή της έκπτωσης φόρου 50% για τους συνεταιρισμένους αγρότες, ειδικά για εκείνους με συγκεκριμένη νομική μορφή για φορολογικούς λόγους.
– Άμεσες βελτιώσεις, ώστε το μέτρο να εφαρμοστεί απρόσκοπτα.
– Επιστροφή ΦΠΑ για επενδύσεις Ομάδων Παραγωγών, το οποίο παραμένει άλυτο.
7) Νέα ΚΑΠ
Συστηματικός διάλογος με τους φορείς των αγροτών για τις αλλαγές που έρχονται ώστε να μην επαναληφθούν τα σοβαρότατα προβλήματα του σημερινού ΣΣΚΑΠ. Θέματα όπως η βελτίωση του ορισμού και των προϋποθέσεων του ενεργού αγρότη, καθώς και εφαρμογή ισχυρών και μακροχρόνιων κινήτρων για τους νέους αγρότες, είναι εκ των ουκ άνευ.
8) Αντιμετώπιση των προβλημάτων που σχετίζονται με το αρδευτικό νερό σε όλη τη χώρα, καθώς και ενίσχυση της διαχείρισης και της εξοικονόμησης νερού, με ταυτόχρονη αξιοποίηση ΑΠΕ για τη μείωση του αρδευτικού κόστους. Το πρόβλημα της λειψυδρίας επηρεάζει ήδη την παραγωγή σε όλη τη χώρα και χρειάζεται ολοκληρωμένη παρέμβαση, με έργα σε κάθε περιφέρεια. Παράλληλα, πρέπει να εφαρμοστεί συμφωνία με τη ΔΕΗ, ώστε τα αρδευτικά φράγματα να λειτουργούν και με βάση τις ανάγκες άρδευσης των αγροτών, και όχι αποκλειστικά σύμφωνα με την τιμή ενέργειας που πωλεί η ΔΕΗ.
9) Διευκόλυνση των αγροτών στην πρόσβαση σε κεφάλαια λειτουργίας τόσο για τις εκμεταλλεύσεις, όσο και για τις επενδύσεις. Η πρόσβαση σήμερα είναι περιορισμένη, με υψηλό κόστος, μειώνοντας την ανταγωνιστικότητα των αγροτών και της ελληνικής γεωργίας και κτηνοτροφίας.
