Παγκόσμιες τραμπάλες


του Δημήτρη Βασιλείου

Σε μια σειρά παλαιότερων άρθρων, έχω εκθέσει τις εκτιμήσεις και απόψεις μου για τις εξελίξεις στον σύγχρονό μας κόσμο, εκτιμήσεις οι οποίες, ως επί το πλείστον, έχουν επιβεβαιωθεί.

Η επανεκλογή και ανάληψη της προεδρίας των Η.Π.Α. (απ’ τους κύριους “παίχτες” στην παγκόσμια σκακιέρα) από τον Ντόναλντ Τραμπ, ταράζει και επισπεύδει τις νέες παγκόσμιες ισορροπίες.

Ας δούμε, εν συντομία και κάπως κωδικοποιημένα, πως διαμορφώνονται σήμερα τα πράγματα στον κόσμο.

  1. Ο καπιταλισμός αναπτύσσεται με την, γνωστή ιστορικά βιαιότητά του και η δράση του γενικού νόμου της καπιταλιστικής συσσώρευσης (δείτε στον πρώτο τόμο του “Κεφαλαίου” του Κ. Μαρξ), σωρεύει στον ένα πόλο της κοινωνίας απίστευτο πλούτο και στον άλλον απίστευτη φτώχεια και εξαθλίωση. Αυτές οι διαδικασίες, μετά την ήττα(;) του σοσιαλισμού, έχουν πάρει παγκόσμιες διαστάσεις, έχουν οδηγήσει τον καπιταλισμό σε ένα νέο στάδιο ανάπτυξής του, αυτό του παγκοσμιοποιημένου μονοπωλιακού καπιταλισμού.
  2. Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο του εξελισσόμενου παγκοσμιοποιημένου μονοπωλιακού καπιταλισμού, ο οποίος ψάχνει “τα νέα του πατήματα” και τις νέες του ισορροπίες, διεξάγεται ένας ανηλεής και αδίσταχτος πόλεμος μεταξύ των παγκόσμιων οικονομικών κολοσσών για ένα νέο μοίρασμα του κόσμου, αγορών, δικτύων και σφαιρών επιρροής, λαμβάνοντας διάφορες μορφές: στρατιωτικός, εμπορικός, οικονομικός, νομισματικός, χρηματιστηριακός, ενεργειακός, τεχνολογικός, βιολογικός, ψυχολογικός, οικολογικός, διαστημικός…
  3. Σ’ αυτήν την βίαια επέλαση για την επικράτησή του, ο παγκοσμιοποιημένος μονοπωλιακός καπιταλισμός, συμπαρασύρει και διαλύει όλες τις μέχρι τώρα υφιστάμενες δομές, εθνικές, κρατικές και διεθνείς, επιδιώκοντας την δημιουργία νέων που να εκφράζουν και να υπηρετούν τον υπό διαμόρφωση νέο συσχετισμό δυνάμεων στη γη, στη θάλασσα και στο διάστημα. Εκτιμώ ότι δεν είναι μακρυά μια νέα συμφωνία αλά Bretton Woods, για να “ρυθμιστούν” οι παράμετροι λειτουργίας του παγκοσμιοποιημένου μονοπωλιακού καπιταλισμού και να “ισορροπιστούν” τα συμφέροντα των παγκόσμιων οικονομικών κολοσσών.
  • Τα εθνικά κράτη, όσο ισχυρά κι’ αν ήταν, καθώς και οι περιφερειακές καπιταλιστικές ολοκληρώσεις, τύπου Ευρωπαϊκής Ένωσης, NAFTA, ASEAN κ.α., υπερκεράζονται από τους παγκόσμιους οικονομικούς κολοσσούς.
  • Οι διεθνείς οργανισμοί (Ο.Η.Ε., Δ.Ν.Τ., Π.Ο.Ε., Π.Ο.Υ., ΟΥΝΕΣΚΟ κ.α.), που δημιουργήθηκαν μετά τον Β.Π.Π., αφού “έπαιξαν” τους ρόλους τους υποσκελίζονται.
  • Μέχρι πρόσφατα, οι μεγάλες μονοπωλιακές επιχειρήσεις “τοποθετούσαν” στις κυβερνήσεις των εθνικών κρατών τους δικούς τους ανθρώπους για να εξυπηρετούν τα συμφέροντά τους. Σήμερα, στην εποχή των παγκόσμιων οικονομικών κολοσσών, οι ίδιοι οι καπιταλιστές αναλαμβάνουν την διαχείριση των συμφερόντων τους. Δείτε τι γίνεται στις Η.Π.Α. – Τραμπ, Μασκ και οι άλλοι δισεκατομμυριούχοι που ανέλαβαν “υπουργικές” θέσεις οι οποίοι, εκτός των άλλων, πετσοκόβουν υπουργεία (π.χ. Παιδείας), κρατικές δομές και υπηρεσίες, μέχρι και την C.I.A.!
  1. Οι πολιτικές προστατευτισμού, που εκφράζονται κυρίως με τον πόλεμο των δασμών, των κυρώσεων και των συνθημάτων τύπου “Πρώτα η Αμερική”, είναι απλώς “παραμύθια”! Απ’ τη μια εκφράζουν τα συμφέροντα εκείνης της μερίδας του κεφαλαίου, που βλέπει να “καταβροχθίζεται” από τους παγκόσμιους οικονομικούς κολοσσούς και απ’ την άλλη, αποτελούν προκάλυμμα για τον πόλεμο που είναι σε μεγάλη όξυνση μεταξύ τους (των οικονομικών κολοσσών) για το νέο μοίρασμα του γης, της θάλασσας, του αέρα και του διαστήματος.
  • Γροιλανδία – για τον έλεγχο των εμπορικών οδών και δικτύων μέσω του Βόρειου Πόλου, όπου κυριαρχεί η Ρωσία.
  • Παναμάς – για τον έλεγχο της, τεράστιας οικονομικής σημασίας και όχι μόνο, Διώρυγας, την οποία ελέγχει, κυρίως, η Κίνα.
  • Μέση Ανατολή, Παλαιστίνη – για τον έλεγχο των διόδων και δικτύων, εμπορικών και ενεργειακών, από τον Ινδικό Ωκεανό και τον Περσικό Κόλπο προς την Μεσόγειο (Κίνα – Ινδία – Η.Π.Α. – Ιράν – Χώρες του Κόλπου).
  • Κεντρική Ασία – για τον έλεγχο των εμπορικών, ενεργειακών και ψηφιακών διόδων και δικτύων από Κίνα, Ρωσία προς Μεσόγειο και Ευρώπη.

Οι περίφημες κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας αποτελούν τον “φερετζέ” των στενών σχέσεων και συνεννοήσεων, αλλά και του πολέμου μεταξύ των δυτικών και αμερικανικών οικονομικών κολοσσών με τους αντίστοιχους ρωσικούς.

Τι άλλο μπορεί να δείχνουν μερικά απ’ τα πολλά, παγκοίνως γνωστά και επιβεβαιωμένα στοιχεία:

  • Οι Η.Π.Α. αγοράζουν το 33% του εμπλουτισμένου ουρανίου που χρειάζονται ετησίως από τον ρωσικό κολοσσό της ROSATOM. Παρά το ότι οι Η.Π.Α. επιθυμούν, κατά τα λεγόμενα, τη διακοπή των οικονομικών σχέσεων με τη Ρωσία, οι αμερικανικές εταιρείες πληρώνουν ετησίως ένα (1) δις δολάρια για πυρηνικά καύσιμα από την Ρωσία.
  • Μια σειρά μεγάλων δυτικών μονοπωλίων παρέμειναν και δραστηριοποιούνται στη Ρωσία, παρά τις κυρώσεις, όπου αποκομίζουν τεράστια κέρδη και πληρώνουν δισεκατομμύρια σε φόρους στην “εχθρό” Ρωσία – η γαλλική TOTAL , η αμερικανική MONDELEZ (Milka, Alpen Gold, Oreo), PEPSICO, η Αυστριακή RAIFFEISEN BANK, JAPAN TOBACCO, BRITISH AMERICAN TOBACCO…
  • Χιλιάδες τάνκερς δυτικών ναυτιλιακών κολοσσών μεταφέρουν καθημερινά ρωσικό πετρέλαιο και αέριο.
  • Η Γερμανία αγοράζει ρωσικό αλουμίνιο και ουράνιο, αν και δεν διαθέτει πυρηνικούς σταθμούς, το οποίο μεταπωλεί στις Η.Π.Α.
  1. Οι απειλητικοί βρυχηθμοί του Τραμπ, εναντίον όσων επιβουλεύονται το δολάριο και τα συμφέροντα των Η.Π.Α. σε όλον τον κόσμο, ελάχιστα μπορούν να “πείσουν” και να “φοβίσουν” τους άλλους μεγάλους “παίχτες” της παγκόσμιας σκακιέρας.
  • Το δημόσιο χρέος των Η.Π.Α. έχει ξεπεράσει τα 35 τρισεκατομμύρια δολάρια και είναι μεγαλύτερο από την οικονομία της, 120% του Α.Ε.Π. Μέχρι το 2030 θα φτάσει στο 134%, σύμφωνα με προβλέψεις της UBS.
  • Η ετήσια δαπάνη για τους τόκους του χρέους της κυβέρνησης των Η.Π.Α. είναι ήδη πάνω από 1,1 τρισεκατομμύρια δολάρια. Οι Η.Π.Α. ξοδεύουν ετησίως περισσότερα για τόκους απ’ ότι για την άμυνα ή την ιατρική περίθαλψη.
  • Σιγοκαίει μια πιθανή σύγκρουση Τραμπ – FED σχετικά με την αύξηση των επιτοκίων: ο Τραμπ πιέζει για αύξηση, η FED αντιδρά.
  • Η Fitch Ratings Inc., ένας από τους τρεις σημαντικότερους οίκους αξιολόγησης, πέρυσι υποβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα των Η.Π.Α.
  1. Εκτός, βέβαια, των εγγενών οικονομικών προβλημάτων των Η.Π.Α. ο ανταγωνισμός απ’ τη μεριά των παγκόσμιων οικονομικών κολοσσών από άλλες χώρες και περιοχές του πλανήτη είναι οξύς και “θανατηφόρος”. Εδώ ας ληφθεί πολύ σοβαρά υπ’ όψη, το γεγονός ότι οι παγκόσμιοι οικονομικοί κολοσσοί δεν έχουν εθνική ή κρατική αναφορά και υπόσταση, που σημαίνει ότι τα συμφέροντά τους δεν είναι δυνατόν να ταυτιστούν με τα “συμφέροντα” κάποιου κράτους, όσο ισχυρό κι αν αυτό θεωρείται.

Αυτό δεν σημαίνει ότι οι “αντίπαλοι” των Η.Π.Α. (Κίνα, Ρωσία, Ινδία…) είναι παντοδύναμοι και ικανοί να επιβάλουν τους όρους τους. Το “αντίπαλο δέος” (όπως οι ίδιοι θέλουν να εμφανίζονται), οι BRICS+, βρυχάται το ίδιο “πειστικά” και “τρομακτικά” όπως και o Τραμπ!

Στο κυρίαρχο ερώτημα εάν είναι εφικτή και βιώσιμη η δημιουργία νέας νομισματικής μονάδας από τους BRICS+, ως αντίβαρο του δολαρίου, θεωρώ ότι η απάντηση έχει ήδη δοθεί απ’ την ίδια τη ζωή: όχι!

Κι’ αυτό όχι γιατί τρόμαξαν από τις απειλές Τραμπ – “… θα αντιμετωπίσουν 100% δασμούς και θα πρέπει να αποχαιρετίσουν τις πωλήσεις στην υπέροχη αμερικανική οικονομία.” (είδαμε παραπάνω πόσο υπέροχη είναι η αμερικανική οικονομία) – αλλά γιατί υπάρχουν έντονες αντιθέσεις και συγκρούσεις, όχι μόνον οικονομικές, μεταξύ των χωρών που συναποτελούν τους BRICS+.

Αναφορικά δε, με την πιθανή σύνδεση του πιθανού νέου νομίσματος με τον χρυσό, θεωρώ ότι ο “χρυσός κανόνας” υπήρξε μια κάποια λύση σε παρωχημένο στάδιο ανάπτυξης του καπιταλισμού, λειτούργησε και “καταργήθηκε” από τον ίδιο τον καπιταλισμό στην πορεία ανάπτυξής του. Στο στάδιο του σύγχρονου παγκοσμιοποιημένου  καπιταλισμού  ο “χρυσός κανόνας” δεν μπορεί να αποτελέσει λύση.

Πιο εφικτή μοιάζει η σύνδεση ενός πιθανού νέου νομίσματος με ένα “καλάθι” των νομισμάτων των χωρών BRICS+, αλλά είναι τέτοια η οικονομική ανισομέρεια και οι οικονομικές αντιθέσεις μεταξύ επιμέρους χωρών, που απομακρύνει και αυτό το ενδεχόμενο.

Θα κλείσουμε αυτό το άρθρο με ένα κάπως ευτράπελο θέμα.

Σε δηλώσεις του ο Τραμπ είπε: “Το μόνο που θέλουμε είναι δικαιοσύνη” και ότι επιθυμεί ίσους όρους ανταγωνισμού με την Κίνα!

Το ίδιο, λέει, ότι επιδιώκει και η Κίνα!

Ο δε Πούτιν δηλώνει ότι, θέλει να δημιουργήσει έναν νέο πολυπολικό και δίκαιο κόσμο!

Τους πιστεύετε;

08.02.2025