Γράφει ο Λεωνίδας Καρίγιαννης, μέλος του Συντονιστικού Νομαρχιακής Επιτροπής ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Βόρειου Τομέα Αθήνας
Το λάθος που γίνεται σήμερα από τους επικριτές της Νέας Δημοκρατίας και του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι το ότι επικρίνουν τις απόψεις που εκφράζει (απορρύθμιση εργασιακών σχέσεων, ιδιωτικοποίηση των πάντων, αύξηση των απολύσεων στον δημόσιο τομέα, ιδιωτικοποίηση ενέργειας και νερού, υιοθέτηση του συστήματος Πινοσέτ για την κοινωνική ασφάλιση, κτλ) σαν στιγμιαία ατοπήματα, σαν λάθη φραστικά, ή σαν απλές αναφορές ενός ανόητου ανθρώπου.
Τίποτα από όλα αυτά δεν ισχύει. Ο Κυριακός Μητσοτάκης ούτε χαζός είναι, ούτε φραστικά ατοπήματα κάνει.
Είναι γνήσιος εκφραστής των ποιο σκληρών αστικών επιλογών, όπως αυτές εκφράστηκαν από την πολιτική των μνημονίων που εφαρμόστηκαν από την ευρωπαϊκή ελίτ στην Ελλάδα.
Η πολιτική του, λοιπόν, καθώς και ο ίδιος δεν είναι για να γελάμε, αλλά για να εξηγούμε και να αγωνιζόμαστε για να μην επανέλθει στην εξουσία.
Τι κατάφερε τέσσερα χρόνια μετά η ΝΔ με την πολιτική της;
Η κυβέρνηση επαίρεται ότι έχει αναπτύξει την οικονομία όμως στην πραγματικότητα άσκησε και ασκεί μια σκληρά ταξική πολιτική που δημιουργεί μια βίαιη αναδιανομή του εισοδήματος, ενισχύοντας ελάχιστες οικογένειες πλουσίων και λίγες πολυεθνικές, ρίχνοντας ταυτόχρονα στη φτώχεια και την ανέχεια μεγάλα στρώματα του πληθυσμού.
Η εικόνα που δείχνουν τα πραγματικά στοιχεία είναι εντυπωσιακή:
- Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, o πληθυσμός που βρίσκεται σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικό αποκλεισμό ανέρχεται στο 26,3% του πληθυσμού της χώρας, ήτοι 2.722.000 άτομα ή στο 29,1% (3.006.300 άτομα) με βάση τον ορισμό της ΕΛΣΤΑΤ του 2020.
- Όπως προκύπτει από τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Eurostat, η χώρα μας καταγράφει ποσοστό της τάξης του 29,7% στην ανεργία των νέων κάτω των 25 ετών και αυτό παρά το γεγονός του ότι εκατοντάδες χιλιάδες νέων έχουν μεταναστεύσει για να βρουν αλλού δουλειά.
- Στην Ελλάδα, ο μέσος ονομαστικός μεικτός μισθός το 2022 αυξήθηκε κατά 1,5% αλλά ο μέσος πραγματικός μισθός μειώθηκε κατά 7,4% λόγω του πληθωρισμού 9,7%.
- Η ακρίβεια στα τρόφιμα και την ενέργεια στο όνομα της απελευθέρωσης της αγοράς έχουν εξαντλήσει τα νοικοκυριά και όπως δείχνουν παραπάνω τα στοιχεία έχουν φτωχοποιήσει εκατοντάδες χιλιάδες συμπολίτες μας.
- Η ιδιωτικοποίηση των πάντων έφερε την υποβάθμιση των δημόσιων υπηρεσιών και την διάλυση των υποδομών, με αποτέλεσμα να φτάσουμε στην δολοφονία πενήντα επτά νέων παιδιών στα Τέμπη πρόσφατα.
- Η κατάσταση της Υγείας, όπως καταγγέλλει η ΕΙΝΑΠ, είναι τραγική.
- Τα νοσοκομεία υπό κατάρρευση, με τεράστιες ελλείψεις σε νοσοκομειακό προσωπικό και εξοπλισμό και ταυτόχρονα, με άθλιες και εξοντωτικές συνθήκες δουλειάς.
- Τραγικές ελλείψεις και στα Κέντρα Υγείας με υποστελέχωση που αναγκάζει τον κόσμο της δουλειάς (γιατί αυτός ο κόσμος απευθύνεται στα Κέντρα Υγείας) να τρέχει και να τ’ «ακουμπάει» στον ιδιωτικό τομέα, στους εμπόρους της υγείας.
Και ο κατάλογος δεν έχει τέλος… γιατί η κυβέρνηση εφαρμόζει την πολιτική του νεοφιλελευθερισμού σαν «φάρμακο» στην καπιταλιστική κρίση.
Η πολιτική του Νεοφιλελευθερισμού αντικατέστησε την πολιτική παροχών (κεϋνσιανή πολιτική) που εφαρμόστηκε από τους καπιταλιστές μετά την κρίση του ‘29 και εφαρμόζεται σαν κυρίαρχη αστική πολιτική από το 1973 και την πρώτη μεταπολεμική ισχυρή καπιταλιστική κρίση έως και σήμερα.
Νεοφιλελευθερισμός (Μονεταρισμός): Θεωρία και πράξη
Για να καταλάβουμε τι πρεσβεύει το πρόγραμμα της ΝΔ, χρειάζεται να ανατρέξουμε στην ιστορία, καθώς και στην εμπειρία από τις εφαρμοζόμενες αντίστοιχες πολιτικές.
Η φιλελεύθερη σχολή των οικονομικών έγινε γνωστή στην Ευρώπη όταν ο Άνταμ Σμιθ, (Άγγλος οικονομολόγος) δημοσίευσε ένα βιβλίο το 1776 με τον τίτλο «Ο πλούτος των εθνών». Αυτός και άλλοι υπερασπίστηκαν την κατάργηση του κρατικού παρεμβατισμού στα οικονομικά ζητήματα. Είπε ότι δεν πρέπει να υπάρχουν φραγμοί στην παραγωγή, όρια στο εμπόριο και δασμοί.
Στην σύγχρονη εποχή η σωστή απόδοση για τον Νεοφιλελευθερισμό είναι ο «Μονεταρισμός» – για τη θεωρία του οποίου ο καθηγητής της σχολής του Σικάγο Φρίντμαν κέρδισε το βραβείο Νόμπελ Οικονομικών το 1976, που τόνιζε την ανάγκη της απόλυτης απελευθέρωσης της αγοράς και της επιβολής σκληρών αντεργατικών μέτρων για την επιβολή της.
Το πρώτο ξεκάθαρο παράδειγμα νεοφιλελευθερισμού στην πράξη έγινε στη Χιλή (κάνοντας πράξη τις θεωρίες του Μίλτον Φρίντμαν) μετά από το υποστηριζόμενο από τη CIA πραξικόπημα εναντίον του δημοφιλούς εκλεγμένου καθεστώτος του Αλιέντε, το 1973.
Ακολούθησαν κι άλλες χώρες, με μερικά από τα χειρότερα αποτελέσματα στο Μεξικό, όπου οι μισθοί μειώθηκαν κατά 40% με 50% όταν το κόστος ζωής αυξήθηκε κατά 80%. Ο μονεταρισμός εφαρμόστηκε επίσης στις ΗΠΑ μετά την πτώση της προεδρίας του Κάρτερ και την ανάληψη της διοίκησης της Ομοσπονδιακής Τράπεζας Αποθεμάτων από τον Πολ Βόλκερ, καθώς επίσης και από τη Θάτσερ στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Εντέλει, οι ίδιες αυτές πολιτικές της Θάτσερ υιοθετήθηκαν και από το Εργατικό Κόμμα κατά την πρωθυπουργία του Τόνι Μπλερ, ενώ οι βασικές οικονομικές πολιτικές του Ρίγκαν συνέχισαν να εφαρμόζονται και από τους διαδόχους του, ανεξαρτήτως κομματικής προέλευσης.
Σύμφωνα με μερικούς Μαρξιστές οικονομολόγους, αυτό που ονομάζουν «νεο-φιλελευθερισμός» εμπεριέχει μια εσωτερική αντίφαση, καθώς «επιδεικνύει πάθος για κρατική παρεμβατικότητα στο όνομα της μη-παρεμβατικότητας».
Ο μονεταρισμός σήμερα
Τι σημαίνει λοιπόν νεοφιλελεύθερη πολιτική όπως αυτή εφαρμόστηκε μέχρι σήμερα;
- Τη «θεοποίηση» της αγοράς, απελευθερώνοντας τις ιδιωτικές επιχειρήσεις από οποιουσδήποτε φραγμούς που επιβάλλονται από τις κυβερνήσεις, ανεξάρτητα από την κοινωνική καταστροφή που προκαλούν.
- Μεγαλύτερη ελευθερία στο διεθνές εμπόριο και τις επενδύσεις, όπως αυτές αποτυπώνονται στη ΝAFTA και σε άλλες διεθνείς καπιταλιστικές συμβάσεις.
- Μείωση των μισθών, με αφαίρεση των δικαιωμάτων των εργατών
- Τερματισμός στους ελέγχους τιμών.
- Απόλυτη ελευθερία στην μετακίνηση κεφαλαίου, προϊόντων και υπηρεσιών. Δηλαδή μια αγορά χωρίς κανόνες που όπως υποστηρίζουν είναι η βάση της οικονομικής ανάπτυξης.
- Περικοπές στις δημόσιες δαπάνες για τις κοινωνικές υπηρεσίες όπως εκπαίδευση, κατοικία και υγεία, μειώνοντας τον δείκτη προστασίας για τα φτωχά στρώματα της κοινωνίας
- Μείωση δημοσίων δαπανών ακόμα και για τη συντήρηση δρόμων, γεφυρών και δικτύου ύδρευσης, ξανά στο όνομα της μείωσης του ρόλου του κράτους
- Ταυτόχρονα αυξάνουν τις δημόσιες επιχορηγήσεις και τις φορολογικές διευκολύνσεις των επιχειρήσεων και μειώνουν τις κυβερνητικές ρυθμίσεις, οι οποίες μπορούν να μειώσουν τα κέρδη τους συμπεριλαμβανομένης της προστασίας του περιβάλλοντος και της ασφάλειας στην εργασία.
- Ιδιωτικοποίηση: Πώληση των κερδοφόρων δημοσίων επιχειρήσεων, προϊόντων και υπηρεσιών σε ιδιώτες υποτιθέμενους επενδυτές. Αυτό περιλαμβάνει τράπεζες, βιομηχανίες-κλειδιά, σιδηρόδρομους, δρόμους με διόδια, ηλεκτρισμό, σχολεία, νοσοκομεία, ακόμα και το νερό. Όλα αυτά παρ’ ότι συνήθως γίνονται στο όνομα της μεγαλύτερης αποδοτικότητας, η ιδιωτικοποίηση είχε σαν αποτέλεσμα τη συγκέντρωση του πλούτου σε ακόμα λιγότερα χέρια και υποβάθμισε επικίνδυνα τις επιχειρήσεις και τις προσφερόμενες από αυτές υπηρεσίες και προϊόντα, εξαφανίζοντας την έννοια του κοινού οφέλους και αντικαθιστώντας το με την ιδιωτική πρωτοβουλία.
- Καταπίεση των πιο φτωχών στρωμάτων της κοινωνίας και ώθησή τους στο να προσπαθούν να λύσουν τα προβλήματά τους στις ιδιωτικές επιχειρήσεις. Να βρουν ατομικές λύσεις στην έλλειψη υγειονομικής περίθαλψης, εκπαίδευσης και κοινωνικής ασφάλισης
Οι επωφελούμενοι από το νεοφιλελευθερισμό είναι μια μικρή ελίτ του παγκόσμιου πληθυσμού, η οποία συγκεντρώνει στα χέρια της τεράστιο πλούτο.
Για όλους τους παραπάνω λόγους πρέπει να προσπαθήσουμε να φράξουμε τον δρόμο στην επιστροφή της ΝΔ στην κυβέρνηση.
Αλλιώς η κοινωνία θα πληρώσει ακόμα μια φορά ένα σκληρό τίμημα στον βωμό του κέρδους.
