Η “Οικολογική Συμμαχία” για την Ημέρα Μνημείων και Τοποθεσιών

Από το γραφείο τύπου της “Οικολογικής Συμμαχίας” εκδόθηκε η παρακάτω ανακοίνωση:

Ο «Χώρος» αποτελεί μορφή τέχνης, ίσως της πιο σπουδαίας, ίσως της περισσότερο συνεργικής που έχει εκφράσει ποτέ η ανθρωπότητα. Αντίθετα από τις λοιπές μορφές τέχνης, μέσω της διαμόρφωσης της ύλης, όπως η ζωγραφική ή η γλυπτική, ο «Χώρος» παράγεται διαλεκτικά, συσχετιστικά μεταξύ έμβιων όντων, μεταξύ ανθρώπου και φύσης στην διάρκεια του χρόνου της ιστορίας. Αποτελεί συλλογικό έργο και έργο συνεξελισσόμενο, έργο που μεταλλάσσεται, θετικά ή αρνητικά, μέσα στον χρόνο.
 

Ο «Χώρος» γεννιέται μέσω της συνεύρεσης φύσης και κουλτούρας. Το προϊόν της γονιμοποίησης αποτελεί ζωντανό οργανισμό, «νεο-οικοσύστημα», ή σύστημα διαφοροποιημένο από εκείνα που του δίνουν υπόσταση, με ίδιο κύκλο ζωής, γένεση, ωριμότητα, γερατειά, θάνατο και ίσως και αναγέννηση, το οποίο απαιτεί διαρκή θρέψη, υποστήριξη και φροντίδα. Έχει χαρακτήρα, προσωπικότητα και ταυτότητα, απόλυτα διακριτά στη γεωγραφία και στο ανάγλυφο του Τοπίου.
 

Στην κούρσα της διάπλασης μιας δεύτερης, τεχνητής, φύσης, ο τεχνολογικός πολιτισμός αποδεσμεύτηκε προοδευτικά από το «Χώρο», χρησιμοποιώντας τον ουσιαστικά σαν μια επιφάνεια ανάπτυξης αντικειμένων και λειτουργικών αναγκών, έργων, απορριμμάτων και δηλητηρίων. Η έννοια του «Χώρου», σαν ζωτικού περιβάλλοντος του ανθρώπινου είδους, είναι αναμφισβήτητα στα πρόθυρα της χρεωκοπίας : Το ισχύον πολιτισμικό μοντέλο την έχει περιθωριοποιήσει από ποιοτικής σκοπιάς από καιρό, αρκούμενο σε περιστασιακές, περιπτωσιολογικές, ερμηνείες της με την βοήθεια ολοένα και πιο πολύπλοκων τεχνολογικών βοηθημάτων.
 

Λέγεται ότι ο ορισμός της σημερινής ημέρας ως «Παγκόσμιας Ημέρας Μνημείων και Τοποθεσιών» θεσμοθετήθηκε από την UNESCO και το Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών – ΙCOMOS με στόχο «την ευαισθητοποίηση του κοινού στο σημαντικό θέμα της προστασίας της Πολιτιστικής Κληρονομιάς». Λέγεται επίσης ότι η Σύμβαση Παγκόσμιας Κληρονομιάς του 1972 διακηρύσσει εν κατακλείδι ότι «η υποβάθμιση ή εξαφάνιση οποιουδήποτε στοιχείου της πολιτιστικής ή φυσικής κληρονομιάς καθιστά πτωχότερη την κληρονομιά όλων των εθνών του κόσμου…»
 

Τίποτε πιο αναποτελεσματικό, τίποτε πιο «άσφαιρο», δίχως την βαθιά βουτιά στην σφαίρα της ενσυναίσθησης και της κουλτούρας του Χώρου. Με λίγα λόγια δίχως την οριστική απάλειψη της δυιστικής ρήξης μεταξύ φύσης και κουλτούρας, που χαρακτηρίζει την βαθιά ένδεια των «εκπολιτισμένων» κοινωνιών της νεωτερικότητας και της αναγωγής της πραγματικότητας σε «νεκρή φύση», παρατηρήσιμης «απέξω» και από μακριά και διαχειρίσιμης επ’ αόριστο από τον τεχνολογικό προμηθέα.
 

Αυτό το οποίο συνιστά επιτακτική ανάγκη είναι η θεώρηση της φύσης ως αλληλεξαρτούμενο κόσμο σε συμβολική συμβίωση με την κουλτούρα και αστείρευτης πηγής τροφοδότησης της ολιστικής προσέγγισης, με τον επαναπροσδιορισμό της έννοιας του «Χώρου», μέσω νέων σχέσεων διάδρασης και αμοιβαιότητας μεταξύ ανθρωπογενούς και φυσικού περιβάλλοντος και μιας νέας συμμαχίας μεταξύ φύσης και κουλτούραςφύσης και ιστορίας. Μόνο τότε νουθεσίες και κηρύγματα, προτάγματα και διακηρύξεις, θα ελπίζουν να έχουν αποτέλεσμα, ακόμη και για την αναντίρρητη προστασία της πολιτιστικής ή φυσικής κληρονομιάς, μνημείων, τοποθεσιών και τοπίων.