Έτοιμος είναι ο νέος περιφερειακός σχεδιασμός διαχείρισης αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) Αττικής, με πυλώνα την καύση και τη νέα γιγαντιαία επέκταση της χωματερής (ΧΥΤΑ) στη Φυλή, όπως καταγγέλλει σε ανακοίνωση του του Δυτικό Μέτωπο. Ένας ΠΕΣΔΑ “Στα λόγια ταφή ή καύση, στην πράξη και ταφή και καύση”, όπως τονίζεται στην ανακοίνωση.
Αναλυτικά, η ανακοίνωση της Γραμματείας του Δυτικού Μετώπου έχει ως εξής:
Αν και έχουν περάσει αρκετοί μήνες από την «αλλαγή σκυτάλης» στη διοίκηση της περιφέρειας Αττικής, το τοπίο -στον τομέα της διαχείρισης αποβλήτων- παραμένει εξαιρετικά θολό, αν κρίνουμε από την απάντηση του κ. Χαρδαλιά σε σχετική ερώτηση αντιπολιτευόμενης παράταξης. Παρότι δεν τρέφουμε αυταπάτες για τον προσανατολισμό των επιλογών της, θα περιμέναμε από τη νέα διοίκηση της περιφέρειας Αττικής, σε ένα τόσο σημαντικό ζήτημα, να υπάρχει μια στοιχειώδης προετοιμασία, που να μπορεί να διασκεδάσει το γεγονός ότι τις βασικές επιλογές τις κάνουν -εδώ και πολλά χρόνια- οι εργολάβοι (αυτό πια το έχουμε εμπεδώσει).
Στα λόγια «καύση ή ταφή», στη πράξη «και καύση και ταφή»
Για όσους/ες θα θεωρήσουν αυθαίρετη την παραπάνω εκτίμηση, θα επισημάνουμε ότι, παρά τη φαινομενική απραξία, έχουν δρομολογηθεί οι διαδικασίες -και δημιουργούνται τετελεσμένα- ως προς δύο βασικά ζητήματα:
· Την υλοποίηση, με διαδικασίες fast track, μιας νέας γιγαντιαίας επέκτασης της χωματερής της Φυλής κατά 10.000.000 κυβικά μέτρα, στα όρια ή στις παρυφές της υπάρχουσας εγκατάστασης (ΟΕΔΑ), αφού, όπως λένε: «αυτός είναι ο μοναδικός αδειοδοτημένος χώρος ταφής». Το επιχείρημα του «μοναδικού αδειοδοτημένου χώρου» το ακούμε διαρκώς τα τελευταία 35 χρόνια, από αυτούς που όφειλαν να έχουν αδειοδοτήσει νέους χώρους υγειονομικής ταφής -εκτός της Φυλής- και δεν το έκαναν ποτέ.
· Την επιτάχυνση της εισαγωγής της καύσης, ως βασικής μεθόδου διαχείρισης των αστικών αποβλήτων και, μάλιστα, ως επιλογής που είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να περιοριστεί σημαντικά το ποσοστό της ταφής αποβλήτων (στα παλιά τους τα παπούτσια το ότι ο ισχύων περιφερειακός σχεδιασμός – ΠΕΣΔΑ του 2016 δεν την επιτρέπει).
Εκ των πραγμάτων, λοιπόν, το πολυφορεμένο δίλημμα «ταφή ή καύση» δε φαίνεται να βρίσκει εφαρμογή στην Αττική, τουλάχιστον για το ορατό μέλλον, επιβεβαιώνοντας ότι αποσκοπεί, αποκλειστικά, στο να αποκρύψει ότι οι βιώσιμες λύσεις διαχείρισης των αστικών αποβλήτων θα πρέπει να αναζητηθούν σε εντελώς διαφορετική κατεύθυνση: στην πρόληψη – μείωση των παραγόμενων αποβλήτων, στην επαναχρησιμοποίηση υλικών και στη ραγδαία εξάπλωση της προδιαλογής στην πηγή (ανακυκλώσιμων και βιοαπαβλήτων), με αποκεντρωμένες δημόσιες υποδομές μικρής κλίμακας, χαμηλού κόστους και μικρού περιβαλλοντικού αποτυπώματος, που θα υποστηρίζονται -για ένα μεταβατικό διάστημα- από ορισμένους χώρους υγειονομικής ταφής υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ), ωσότου μεγιστοποιηθούν τα αποτελέσματα της ανάκτησης.
Περιμένοντας τα χειρότερα
Προτού μιλήσουμε για τους «γρίφους» του κ. Χαρδαλιά, αξίζει -για μια τελευταία φορά- να αναφερθούμε στα «έργα και τις ημέρες» της διοίκησης Πατούλη, μένοντας στη γενική εικόνα και όχι στις επικοινωνιακές της κατασκευές. Ιδού, λοιπόν, η παρακαταθήκη της:
· Διατήρησε το προβληματικό και αποδεδειγμένα αναποτελεσματικό ΠΕΣΔΑ του 2016 και το υλοποίησε επιλεκτικά.
· Γιγάντωσε το ΧΥΤΑ Φυλής με διαδοχικές επεκτάσεις, εξαντλώντας το «δικαίωμα προαίρεσης» που κατοχύρωνε η απόφαση της προηγούμενης διοίκησης το καλοκαίρι του 2019 (διπλασιασμός της επιπλέον χωρητικότητας από 4 σε 8 εκατομμύρια κυβικά μέτρα).
· Έστρωσε το έδαφος για να διαιωνιστεί η εγκατάσταση στη Φυλή (ΟΕΔΑ), υπογράφοντας την παράταση -για δεκαετίες- λειτουργίας του εργοστασίου επεξεργασίας σκουπιδιών (ΕΜΑΚ) και του αποτεφρωτήρα υγειονομικών αποβλήτων.
· Κράτησε σε νηπιακό επίπεδο την προδιαλογή στην πηγή (ανακυκλώσιμων και βιοαποβλήτων).
· Κατασπατάλησε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ σε σκανδαλώδεις συμβάσεις με συγκεκριμένα ιδιωτικά συμφέροντα, για την προμήθεια πανάκριβου και αναποτελεσματικού εξοπλισμού ανακύκλωσης (σπιτάκια ανακύκλωσης, γωνιές ανακύκλωσης, προγράμματα τύπου green city κ.λπ.).
· Συνέβαλε τα μέγιστα στην κυβερνητική πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων και της αποδιάρθρωσης, αντί της αναδιοργάνωσης, των συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης (ανακύκλωσης).
· Δεν δημιούργησε καμία νέα υποδομή για την αποδυνάμωση του συγκεντρωτικού μοντέλου, που ευθύνεται για τη δημιουργία και διαιώνιση του «βασιλείου – τέρατος» στη Φυλή. Το μόνο που έκανε ήταν να δρομολογήσει την κατασκευή δύο νέων εργοστασίων επεξεργασίας σκουπιδιών (και πάλι) στα Δυτικά και στο Σχιστό.
Για την αντιμετώπιση αυτού του δυστοπικού τοπίου, τα μόνα που είχε να ανακοινώσει ή να υποσχεθεί ο κ. Χαρδαλιάς ήταν τα παρακάτω, γνωρίζοντας ασφαλώς ότι μας κάνει ελάχιστα σοφότερους:
· Η αναθεώρηση του ισχύοντος περιφερειακού σχεδίου (ΠΕΣΔΑ), που είχε ξεκινήσει η διοίκηση Πατούλη, θα επανεξεταστεί σε βάθος, ώστε να συμμορφωθεί με τις δριμείες παρατηρήσεις της ΕΕ, που επαπειλεί με μη συγχρηματοδότηση των έργων. Υπαινίχθηκε, ωστόσο, ότι μπορεί να παρεκκλίνει, αν βρεθούν εναλλακτικοί πόροι. Κατά συνέπεια, δεν είναι σε θέση να ανακοινώσει τι θα περιλαμβάνει το νέο σχέδιο.
· Δε γνωρίζει αν θα γίνουν άλλες μονάδες επεξεργασίας σύμμεικτων σκουπιδιών, όπως προβλέπει το ισχύον ΠΕΣΔΑ, πέραν αυτών που έχουν αναγγελθεί στο Σχιστό και στα Δυτικά (η δεύτερη, εντελώς υπερβατικά χαρακτηρίζεται ως μονάδα του Κεντρικού Τομέα Αθηνών).
· Δε γνωρίζει που θα κατασκευαστεί η μονάδα επεξεργασίας στα Δυτικά (αυτή του κεντρικού τομέα!), ίσως μια από τις μεγαλύτερες στην Ευρώπη, από άποψη δυναμικότητας (αυτό δεν τους εμποδίζει να «τρέχουν» τη σχετική δημοπράτηση της μονάδας).
· Δε γνωρίζει που θα γίνουν οι νέες μονάδες καύσης, ούτε πόσες θα γίνουν, ωστόσο τη θεωρεί αναγκαία. Διαφοροποιείται, μόνο, στο ότι δε θα υποστηρίξει καύση σύμμεικτων σκουπιδιών.
· Δε γνωρίζει αν οι νέες μονάδες θα χρηματοδοτηθούν από το πρόγραμμα «Περιβάλλον και Κλιματική Αλλαγή».
· Δε γνωρίζει που θα γίνει ο νέος ΧΥΤΑ (παρότι τα αρμόδια υπηρεσιακά στελέχη διαβεβαιώνουν ότι ο μοναδικός υποψήφιος χώρος είναι η υπάρχουσα εγκατάσταση στη Φυλή).
· Οι χωροθετήσεις των έργων (όσων δεν έχουν προσδιοριστεί) θα γίνουν κατά τη διάρκεια του σχεδιασμού και της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησής τους.
· Τέλος, δεδομένων όλων αυτών των εκκρεμοτήτων, θεωρεί ότι τον ερχόμενο Σεπτέμβριο θα έχουν μια συνολική εικόνα για το που πάνε και τι θέλουν!!!
Όπως γίνεται αντιληπτό, ως πολίτες βρισκόμαστε αντιμέτωποι με σειρά από σενάρια, ένα από τα οποία (το πιο εφιαλτικό) έχει σοβαρές πιθανότητες να γίνει πράξη, στο βαθμό που και η νέα διοίκηση της περιφέρειας, όπως και οι προηγούμενες, αποτύχει να δώσει ουσιαστική διέξοδο. Στην περίπτωση αυτή, η περιφέρεια της Αττικής κινδυνεύει να βιώσει μια ανεπανάληπτη υγειονομική και περιβαλλοντική κρίση, στο χείλος της οποίας έχει φτάσει αρκετές φορές τα τελευταία χρόνια, που την απέφυγε μόνο χάρη στη διόγκωση του ΧΥΤΑ Φυλής και στη μεταφορά των όποιων συνεπειών στα μόνιμα «θύματα», τους κατοίκους της Δυτικής Αττικής – Αθήνας.
Τους κινδύνους που περιγράψαμε, είτε από την υλοποίηση των σχεδίων που εκπονούνται, είτε από το ενδεχόμενο μιας πλήρους κατάρρευσης, έχουν αρχίσει να τους συνειδητοποιούν και άλλοι πολίτες και συλλογικότητες, σπάζοντας το φράγμα της απομόνωσης των δυτικών συνοικιών. Μια σειρά από εκδηλώσεις ενημέρωσης, που πραγματοποιήθηκαν τους τελευταίους μήνες επιβεβαιώνουν, όχι μόνο το ενδιαφέρουν αλλά και τη διάθεση πιο ενεργής συμμετοχής σε κινηματικές δράσεις.
Το ΔΥΤΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ, όπως έκανε πάντα, θα κάνει ό,τι «περνά από το χέρι του» για να διευκολύνει τις πιο πλατιές κινηματικές συμπράξεις, με σκοπό να περάσουμε από τις επισημάνσεις και την κριτική των όσων συμβαίνουν, στις δράσεις για να αποτρέψουμε τα χειρότερα. Γιατί, όπως λέμε και στη διαχείριση των αποβλήτων, το καλύτερο πράγμα είναι η πρόληψη. Στην προκειμένη περίπτωση, αυτό που επείγει είναι να προλάβουμε τη νέα επέκταση της χωματερής στη Φυλή και τη δημιουργία μονάδων καύσης αποβλήτων ή προϊόντων επεξεργασίας αποβλήτων (δευτερογενών καυσίμων).
