Για τη διαχείριση των αστικών αποβλήτων της Περιφέρειας Αττικής – Ανακοίνωση του γραφείου τύπου της Παράταξης
Από το γραφείο τύπου της “Ανυπότακτης Αττικής” εκδόθηκε η παρακάτω ανακοίνωση:
Η παράταξη μας ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα του “Δυτικού Μετώπου” σχετικά με το θέμα της διαχείρισης των αστικών αποβλήτων στην Περιφέρεια Αττικής και απάντησε στα ερωτήματα που της τέθηκαν.
Οι ερωτήσεις του “Δυτικού Μετώπου” και οι απαντήσεις που έδωσε η “Ανυπότακτη Αττική” έχουν ως εξής:
Ερώτημα 1ο
Ποια είναι, επιγραμματικά, τα σημεία συμφωνίας και διαφωνίας σας με το σχέδιο που έχει καταθέσει η νυν διοίκηση της Περιφέρειας Αττικής; Υποστηρίζετε ή όχι τη συνέχιση και ολοκλήρωση της παραπάνω διαδικασίας, όπως έχει δρομολογηθεί; Αν όχι, ποια διαδικασία προτείνετε για την αναθεώρηση του υφιστάμενου ΠΕΣΔΑ του 2016;
Απάντηση
Ο νέος ΠΕΣΔΑ επιχειρεί να εισάγει και να γενικεύσει την καύση απορριμμάτων, προωθεί ένα άκρως συγκεντρωτικό μοντέλο διαχείρισης χωρίς συμμετοχή του Α Βαθμού της αυτοδιοίκησης και των πολιτών, διαιωνίζει το έγκλημα του ΧΥΤΑ Φυλής που προορίζεται να είναι στο διηνεκές η χωματερή της Αττικής, ενώ επεκτείνει το έγκλημα στο Σχιστό και στο Γραμματικό. Ακυρώνει κάθε δυνατότητα αποκεντρωμένης διαχείρισης με γνώμονα το περιβάλλον, την υγεία των πολιτών, αλλά και τη μείωση της οικονομικής τους επιβάρυνσης. Υποβαθμίζει συνειδητά την ανακύκλωση, την πρόληψη και την επαναχρησιμοποίηση. Και όλα αυτά, προς όφελος των μεγαλοεργολάβων που λυμαίνονται επί δεκαετίες την διαχείριση των απορριμμάτων.
Συνεχίζει και παροξύνει τη φιλοσοφία του προηγούμενου ΠΕΣΔΑ, προωθώντας την κατεύθυνση τεράστιων εγκαταστάσεων, υπό την ευθύνη της Περιφέρειας και του ΕΔΣΝΑ. Το στοιχείο της τοπικής διαχείρισης είναι ανύπαρκτο, ενώ η διαλογή στην πηγή ελάχιστη και υποβαθμισμένη. Παράλληλα, απαξιωμένη είναι και η πρόληψη. Ακόμα και η κατασκευή υποδομών για προδιαλογή (όπου δεν υπάρχουν δίκτυα, δηλαδή στην συντριπτική πλειοψηφία των δήμων) ανατίθεται στον ΕΔΣΝΑ, με προφανή τη στόχευση της τελικής διαχείρισης από εργολάβους. Επανεισάγει την κατασκευή και λειτουργία όλων των υποδομών με ΣΔΙΤ.
Δεν περιλαμβάνει χωροθετήσεις για τις μισές ΜΑΑα που προγραμματίζεται να κατασκευαστούν και επομένως είναι ανέφικτο να εκτιμηθούν οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις του νέου ΠΕΣΔΑ στο σύνολο της Αττικής.
Για αυτούς τους λόγους, είμαστε κάθετα αντίθετοι στο σχεδιασμό που παρουσίασε η περιφερειακή αρχή.
Ο νέος ΠΕΣΔΑ δεν πρέπει να περάσει. Η διαχείριση των απορριμμάτων, για να μπορεί να είναι πραγματικά φιλική προς τους πολίτες και το περιβάλλον θα πρέπει να σχεδιαστεί με γνώμονα τις ανάγκες των κατοίκων της Αττικής και όχι τα συμφέροντα των εργολάβων, όπως συμβαίνει μέχρι σήμερα. Να ακολουθήσει ένα μοντέλο με έμφαση στην πρόληψη, την προδιαλογή, την αποκέντρωση και την ίση κατανομή των βαρών, με αποκλειστικά δημόσια διαχείριση. Για να μπορέσει ένας τέτοιος σχεδιασμός να υλοποιηθεί, χρειάζεται η συμμετοχή και η συναίνεση του Α Βαθμού της αυτοδιοίκησης, των πολιτών της Αττικής και των αγωνιστικών τους συλλογικοτήτων και η συμβολή της επιστημονικής κοινότητας, που πρέπει να έχουν ενεργό ρόλο, με εκτεταμένες διαβουλεύσεις, τόσο στο συνολικό σχεδιασμό, όσο και στις χωροθετήσεις.
Ερώτημα 2ο
Πώς τοποθετείστε απέναντι στο αίτημα για το άμεσο κλείσιμο του συνόλου της εγκατάστασης στη Φυλή και την περιβαλλοντική αποκατάσταση της ευρύτερης περιοχής;
Απάντηση
Μετά τις διαδοχικές επεκτάσεις της λειτουργίας της Φυλής, που πιθανότατα θα συνεχιστούν, στο πλαίσιο των προτάσεων του νέου ΠΕΣΔΑ προβλέπεται ρητά η διατήρηση του ΕΜΑΚ και του Αποτεφρωτήρα στη Φυλή, ΜΑΑα στη Φυλή, αλλά και προβλέπεται σαφώς ότι αν δεν βρεθεί κατάλληλη χωροθέτηση για τρεις μονάδες (πλην Φυλής, Σχιστού, Γραμματικού), επιτρέπεται η συγχώνευση με ήδη αδειοδοτημένες μονάδες, ενώ πιθανολογείται ότι τα απορρίμματα του Κεντρικού Τομέα θα συνεχίσουν να κατευθύνονται στη Φυλή. Έτσι, η συνέχεια της λειτουργίας της ΟΕΔΑ Φυλής στο σύνολό της ή εν μέρει επιχειρείται να παγιωθεί επίσημα.
Η Δυτική Αθήνα και η Δυτική Αττική έχουν σηκώσει δυσανάλογα βάρη, αντιμετωπίζοντας επί δεκαετίες το έγκλημα του ΧΥΤΑ Φυλής και των λοιπών εγκαταστάσεων, με τραγικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και στην υγεία των κατοίκων. Επιβάλλεται λοιπόν να κλείσει άμεσα ο ΧΥΤΑ Φυλής, αλλά και το σύνολο των εγκαταστάσεων της ΟΕΔΑ Φυλής και να ενταχθεί η ΟΕΔΑ Φυλής και η ευρύτερη περιοχή σε άμεσο πρόγραμμα περιβαλλοντικής αξιολόγησης – αποκατάστασης.
Ερώτημα 3ο
Πώς τοποθετείστε απέναντι στο αίτημα για την κατασκευή νέων χώρων υγειονομικής ταφής υπολειμμάτων, εκτός Δυτικής Αττικής, σε συνδυασμό με την ένταση της ανακύκλωσης -με έμφαση στην προδιαλογή των υλικών- στο πλαίσιο της αποκεντρωμένης δημόσιας διαχείρισης των αποβλήτων;
Απάντηση
Η μοναδική λύση για την διαχείριση των απορριμμάτων της Αττικής είναι η πλήρης αλλαγή πορείας, σε αντιπαράθεση με την λογική της εξυπηρέτησης των εργολάβων, την αδιαφάνεια, τον συγκεντρωτισμό και την αδιαφορία για την καταστροφή του περιβάλλοντος. Απαιτείται μία συνολική κατεύθυνση που θα περιλαμβάνει: α) ένα πλήρως δημόσιο σύστημα διαχείρισης για να μην καταλήγουν τα σκουπίδια χρυσωρυχείο και να μην αποτελεί κριτήριο η κερδοφορία του εργολάβου. Καμία σκέψη για ΣΔΙΤ, καμία συνέχεια της παράδοσης της ανακύκλωσης σε εργολάβους, καμία ιδιωτικοποίηση της αποκομιδής, β) ένα αποκεντρωμένο σύστημα, με προτεραιότητα στην τοπική διαχείριση μέσω δημοτικών και διαδημοτικών μονάδων που θα περιορίσουν τόσο την περιβαλλοντική επιβάρυνση, όσο και το κόστος, μακριά από τις υπερσυγκεντρωτικές, αδιαφανείς διαδικασίες του ΕΔΣΝΑ, δ) έμφαση και προτεραιότητα στην πρόληψη, στη διαλογή στην πηγή με διακριτά ρεύματα ανακύκλωσης, στην ανάκτηση και την επαναχρησιμοποίηση. Υποστήριξη του Α Βαθμού με πόρους, μέσα και προσωπικό για να κινηθεί σε αυτή την κατεύθυνση, ε) ισοκατανομή των βαρών, διακοπή της λειτουργίας της Φυλής και περιβαλλοντική αποκατάσταση. Χωροθετήσεις με σεβασμό στο περιβάλλον και συμμετοχή των πολιτών στον σχεδιασμό.
Ερώτημα 4ο
Θεωρείτε ότι η καύση αποτελεί φιλοπεριβαλλοντική και οικονομική πρακτική διαχείρισης των αστικών αποβλήτων, συνυπολογίζοντας ότι προϋποθέτει -σε μεγάλο βάθος χρόνου- την ύπαρξη μεγάλων ποσοτήτων σύμμεικτων -δηλαδή, μη διαχωρισμένων- αποβλήτων και την πρακτική επιβολή πλαφόν στην ανακύκλωση;
Απάντηση
Στον νέο ΠΕΣΔΑ αναφέρεται ρητά η παραγωγή SRF/RDF, αλλά και η καύση σύμμεικτων αποβλήτων. Με βάση τις προβλέψεις, οι νέες μονάδες θα παράγουν 300.000 τόνους περίπου δευτερογενούς καυσίμου (30% του σύμμεικτου), ενώ επιπλέον θα παράγεται περίπου 30% υπόλειμμα, από το οποίο, για να πιαστεί ο στόχος που τίθεται από τον σχεδιασμό, το μεγαλύτερο μέρος (20%) θα προορίζεται για καύση. Πρόκειται επομένως για μια συνθήκη που το 50% κατά βάρος του σύμμεικτου, θα καταλήξει να καίγεται με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, είτε σε μονάδες καύσης, είτε στην τσιμεντοβιομηχανία. Η καύση δευτερογενών καυσίμων, πολλώ δε μάλλον σύμμεικτου, σημαίνει έκλυση επικίνδυνων, τοξικών ουσιών και τοξική τέφρα. Σημαίνει επιπλέον μία πολιτική που δεν θα προωθεί την ανακύκλωση – επαναχρησιμοποίηση, αλλά θα την υπονομεύει. Η πιο «ασφαλής» λειτουργία των μονάδων καύσης προϋποθέτει την αδιάλειπτη λειτουργία τους στο μέγιστο της δυναμικότητάς τους, ώστε να περιορίζεται ο περιβαλλοντικός κίνδυνος. Ταυτόχρονα, το ιδιωτικό κεφάλαιο που θα αναλάβει να υλοποιήσει τα αναγκαία έργα, θα εξασφαλίσει την απόδοση της όποιας επένδυσης με εγγυημένες ποσότητες. Επομένως, μία τέτοια κατεύθυνση «εξασφαλίζει» ότι η κεντρική επιλογή για τη διαχείριση των αποβλήτων τις επόμενες δεκαετίες, θα είναι η καύση. Αντιτασσόμαστε και θα παλέψουμε ενάντια σε μία τέτοια διαχείριση που θα καταδικάσει το λαό και το περιβάλλον για δεκαετίες.
Ερώτημα 5ο
Σκοπεύετε να υποστηρίξετε την κατάργηση των σκανδαλωδών συμβάσεων που έχουν υπογραφεί, και αφορούν δράσεις για ορισμένες εκ των οποίων αποσύρθηκε και η Ευρωπαϊκή χρηματοδότηση μέχρι να ολοκληρωθούν οι έλεγχοι και να δοθούν οι απαραίτητες εξηγήσεις; Πώς τοποθετείστε απέναντι στην πρόταση για την ανάπτυξη δημοτικών – διαδημοτικών υποδομών ανακύκλωσης και επεξεργασίας προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων;
Απάντηση
Η παρούσα περιφερειακή αρχή έχει αναδειχθεί σε πρωταθλήτρια διασπάθισης χρήματος, με απευθείας αναθέσεις, προβληματικούς διαγωνισμούς κ.λπ.. Όσες τέτοιες συμβάσεις έχουν ήδη υπογραφεί πρέπει να ελεγχθούν και να παύσει η ισχύς τους, στο βαθμό που ζημιώνουν το δημόσιο συμφέρον αλλά και, πρωτίστως, τους πολίτες της Αττικής.
Σε ό,τι αφορά στην ανάπτυξη δημοτικών – διαδημοτικών υποδομών ανακύκλωσης και επεξεργασίας προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων, είναι απαραίτητο στοιχείο ενός βιώσιμου και φιλικού προς το περιβάλλον μοντέλου διαχείρισης, που θα στηρίζεται στην πρόληψη, την αποκέντρωση, την ισοκατανομή των βαρών, αλλά και θα περιλαμβάνει μικρές μονάδες, υπό δημόσια ιδιοκτησία και έλεγχο, ώστε να μην συνεχίσει η μετατροπή των σκουπιδιών σε χρυσωρυχείο των εργολάβων.
Ερώτημα 6ο
Ποιες είναι οι θέσεις σας όσον αφορά στις ΣΔΙΤ; Πως αντιμετωπίζετε τη λογική της αποκεντρωμένης διαχείρισης με αναβάθμιση του ρόλου της πρωτοβάθμιας αυτοδιοίκησης; Τι σκοπεύετε να κάνετε ως διοίκηση ή ως μέλη του Περιφερειακού συμβουλίου;
Απάντηση
Είμαστε κάθετα αντίθετοι στην ανάπτυξη και λειτουργία υποδομών μέσω ΣΔΙΤ, αλλά και σε κάθε μορφής ιδιωτικοποίηση της διαχείρισης των απορριμμάτων. Η λογική της ιδιωτικοποίησης που ακολουθείται μέχρι σήμερα έχει οδηγήσει σε μία συνθήκη που ο σχεδιασμός για τα απορρίμματα παράγεται από τους εργολάβους που τον υποδεικνύουν στις περιφερειακές αρχές. Τα απορρίμματα έχουν μετατραπεί σε πεδίο κερδοφορίας, με αποτέλεσμα να κυριαρχεί ένα μοντέλο διαχείρισης απολύτως εχθρικό στο περιβάλλον και στους κατοίκους. Στον αντίποδα, η διαχείριση των απορριμμάτων οφείλει να είναι αποκλειστικά δημόσια στο σύνολό της.
Επιπλέον, υποστηρίζουμε ένα αποκεντρωμένο σύστημα, με προτεραιότητα στην τοπική διαχείριση μέσω δημοτικών και διαδημοτικών μονάδων που θα περιορίσουν τόσο την περιβαλλοντική επιβάρυνση, όσο και το κόστος, μακριά από τις υπερσυγκεντρωτικές, αδιαφανείς διαδικασίες του ΕΔΣΝΑ. Ένα τέτοιο σύστημα διαχείρισης, προϋποθέτει την αναβάθμιση του ρόλου του Α βαθμού της αυτοδιοίκησης, την ανάπτυξη Τοπικών Σχεδίων, τη λειτουργία δημοτικών και διαδημοτικών υποδομών ανακύκλωσης και κομποστοποίησης και την έμφαση στην προδιαλογή, που δεν είναι εφικτή χωρίς τη συμμετοχή των δήμων, αλλά και των πολιτών.
Ως ΑΝΥΠΟΤΑΚΤΗ ΑΤΤΙΚΗ, επί μία τετραετία αναδείξαμε μέσα και έξω από το Περιφερειακό Συμβούλιο το τεράστιο ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων, τόσο ως ευρύτερη στρατηγική από την πλευρά της διοίκησης, όσο και τις επιμέρους επιλογής της Περιφέρειας και του ΕΔΣΝΑ. Στηρίξαμε όλες τις κινητοποιήσεις και τον αγώνα των κατοίκων για να κλείσει η ΟΕΔΑ Φυλής, αλλά και για να αποτραπεί η λειτουργία του Γραμματικού. Θα συνεχίσουμε στην ίδια κατεύθυνση, διεκδικώντας θεσμικά αλλά και με αγώνες μία διαφορετική πορεία για τη διαχείριση των απορριμμάτων.
