Στην οργανωμένη, ισχυρή, πίεση των λόμπι των πετροχημικών κολοσσών που δεν επιτρέπει να παρθούν μέτρα για την πλαστική ρύπανση, εστιάζει η Οικολογική Συμμαχία, στην ανακοίνωσή της.
“Η πρόσφατη Σύνοδος – στη Γενεύη – έγινε πεδίο μάχης όπως και οι προηγούμενες, όχι μόνο μεταξύ κρατών αλλά και συμφερόντων : Περισσότεροι από 230 λομπίστες – εκπρόσωποι πετρελαϊκών και χημικών κολοσσών – συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις, προσπαθώντας να φρενάρουν κάθε συζήτηση για τη μείωση της παραγωγής πλαστικού και τον έλεγχο των χρησιμοποιούμενων χημικών ουσιών” τονίζει.
Η ανακοίνωση της Οικολογικής Συμμαχίας:
Τη στιγμή που ο πλανήτης ασφυκτιά από την εκθετική αύξηση της πλαστικής ρύπανσης, οι πολιτικές πρωτοβουλίες που θα μπορούσαν να ελέγξουν το φαινόμενο είτε καθυστερούν, είτε εξαϋλώνονται από την οργανωμένη, ισχυρή, πίεση των λόμπι των πετροχημικών κολοσσών. Και αυτό, όταν τα μικροπλαστικά είναι ήδη παντού – στον αέρα μας, στο νερό, στο πιάτο μας και στο σώμα μας – με αργές αλλά σοβαρές επιπτώσεις για την υγεία μας και την υγεία του οικοσυστήματος.
Τι συμβαίνει πίσω από τις πόρτες των διαπραγματεύσεων ;
Μεταξύ 5 και 14 Αυγούστου 2025, 183 χώρες πραγματοποίησαν στη Γενεύη την τελευταία και πιο κρίσιμη Σύνοδο διαπραγματεύσεων του ΟΗΕ για την υπογραφή της πρώτης Παγκόσμιας Συνθήκης για την Πλαστική Ρύπανση – INC-5.2. Οι διαπραγματεύσεις για την κύρωση της Συνθήκης εκκίνησαν το 2022 σε συνέχεια ενός σχετικού ψηφίσματος του ΟΗΕ, με στόχο μια νομικά δεσμευτική διεθνή συμφωνία για την κανονικοποίηση του όλου κύκλου ζωής των πλαστικών – από τον σχεδιασμό και την παραγωγή, έως τη χρήση και την ανακύκλωση –έτσι ώστε να διασφαλιστεί η καταλυτική μείωση της πλαστικής ρύπανσης για την προστασία της υγείας του ανθρώπου και των οικοσυστημάτων.
Παρά ταύτα, παρά τη άκρα σοβαρότητα του ζητήματος, η πρόσφατη Σύνοδος έγινε πεδίο μάχης όπως και οι προηγούμενες, όχι μόνο μεταξύ κρατών αλλά και συμφερόντων : Περισσότεροι από 230 λομπίστες – εκπρόσωποι πετρελαϊκών και χημικών κολοσσών – συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις, προσπαθώντας να φρενάρουν κάθε συζήτηση για τη μείωση της παραγωγής πλαστικού και τον έλεγχο των χρησιμοποιούμενων χημικών ουσιών, ενώ οι πιο ρυπογόνες χώρες – ΗΠΑ, Σαουδική Αραβία, Ρωσία – εξαντλήθηκαν στην προσπάθεια μίας δήθεν διαχείρισης των πλαστικών απορριμμάτων και στην θέσπιση κινήτρων για την ανακύκλωση.
Με λίγα λόγια, ό,τι δεν τις συνέφερε… «δεν μπορούσε να συμφωνηθεί». Προτιμούσανε να αναφέρονται αποκλειστικά στην ανακύκλωση, κρύβοντας το γεγονός ότι το 90% των πλαστικών δεν ανακυκλώνεται ποτέ.
Η θέση της Ελλάδας ;
Στο πλαίσιο της 3ης Διάσκεψης του ΟΗΕ για τους Ωκεανούς, τον Ιούνιο 2025 στη Νίκαια, η Ελλάδα συνυπέγραψε με άλλες 96 χώρες κοινή Διακήρυξη για τον τερματισμό της επονομαζόμενης και «μάστιγας της πλαστικής ρύπανσης» αιτώντας το αυτονόητο: να μειωθεί η παραγωγή πλαστικών, να καταργηθούν τα μη ανακυκλώσιμα και τοξικά προϊόντα, να φορολογούνται οι ρυπαίνοντες, και να λαμβάνονται αποφάσεις ακόμα και χωρίς ομοφωνία – αν χρειαστεί
Από τότε παντελής σιωπή: Καμία δημόσια τοποθέτηση, καμία προσπάθεια χάραξης εθνικής στρατηγικής, καμία καμπάνια ενημέρωσης και καμία προσπάθεια εφοδιασμού Δήμων και Περιφερειών με τα κατάλληλα εργαλεία αντιμετώπισης του προβλήματος. Ό,τι έγινε, έγινε προφανώς «για το θεαθήναι».
Η ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ ζητά ξεκάθαρα:
1. Να λάβει θέση η κυβέρνηση αναφορικά με τις συγκεκριμένες δεσμεύσεις και την Παγκόσμια Συνθήκη για την Πλαστική Ρύπανση.
2. Να εκκινήσει άμεσα η κατάρτιση ενός Εθνικού Σχεδίου για τη σταδιακή μείωση της χρήσης των πλαστικών σύμφωνα με την κοινοτική και εθνική νομοθεσία.
3. Να θεσμοθετηθεί η φορολόγηση των «νέων πλαστικών» και η εύρωστη υποστήριξη των βιώσιμων εναλλακτικών λύσεων.
4. Να θεσμοθετηθεί η διαφάνεια και η λογοδοσία ως προς τις επιρροές από τα λόμπι.
5. Να ανοίξει ο δημόσιος διάλογος με τον κόσμο των επιστημόνων και την κοινωνία των πολιτών.
«Η πλαστική ρύπανση αποτελεί από τις σοβαρότερες απειλές για κάθε μορφή ζωής και απαιτεί μια καθολική αντιμετώπιση μέσω μιας δεσμευτικής συνθήκης για όλους, με κοινές υποχρεώσεις», δήλωσε ο Γιώργος Πασχαλίδης, εκπρόσωπος της ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΣΥΜΜΑΧΙΑΣ στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. «Εάν δεν επιτευχθεί αυτός ο κοινός στόχος θα οικοδομήσουμε ένα μέλλον υψηλού επιπέδου ρύπανσης, ολοένα και πιο δύσκολο και δαπανηρό να αντιμετωπιστεί.
Αν δεν δράσουμε τώρα, αν επιτέλους δεν επιτευχθεί η υιοθέτηση μιας φιλόδοξης, νομικά δεσμευτικής, καθολικής συνθήκης, αύριο θα είναι πολύ αργά. Δεν υπάρχει άλλος καιρός για χάσιμο και δεν μπορούμε να περιμένουμε την άδεια των «συμφερόντων» για να ζήσουμε σε έναν κόσμο καθαρό… Η οικολογία δεν είναι διακοσμητική. Είναι πολιτική στάση και η πολιτική πρέπει να προστατεύει τη Ζωή.»
————————————–
1. Από το 1950 έως σήμερα η παραγωγή πλαστικού έχει αυξηθεί περισσότερο από 200 φορές και, δίχως τα αναγκαία μέτρα, θα μπορούσε να τριπλασιαστεί έως το 2060, ξεπερνώντας το 1 δις τόνους ετησίως. Επί του παρόντος, λιγότερο από το 10% των πλαστικών αποβλήτων ανακυκλώνεται. Το υπόλοιπο 90% καταλήγει σε χώρους υγειονομικής ταφής, αποτεφρώνεται ή διασκορπίζεται στο περιβάλλον. Υπολογίζεται ότι τουλάχιστον 8 δις τόνοι πλαστικού έχουν ήδη εισέλθει σε χερσαία και θαλάσσια οικοσυστήματα.
2. Σύμφωνα με έκθεση της Greenpeace, από την έναρξη των διαπραγματεύσεων για την σύνταξη της Παγκόσμιας Συνθήκης για την Πλαστική Ρύπανση, το 2022, έως σήμερα, 7 από τις μεγαλύτερες εταιρείες πετροχημικών του κόσμου έχουν αυξήσει την παραγωγική τους ικανότητα σε πλαστικό κατά 1,4 εκ. τόνους και έχουν παράξει πλαστικό που θα μπορούσε να γεμίσει 6,3 εκ. απορριμματοφόρα, δηλαδή 5,5 απορριμματοφόρα κάθε λεπτό!
3. Σύμφωνα με άλλη έκθεση της Greenpeace, περισσότεροι από 50 εκατομμύρια άνθρωποι σε 11 χώρες διατρέχουν κίνδυνο έκθεσης σε επικίνδυνη ατμοσφαιρική ρύπανση, η οποία σχετίζεται με την παραγωγή των πρώτων υλών για την παραγωγή του πλαστικού, όπως πτητικές οργανικές ενώσεις (VOCs), οξείδια του αζώτου (NOₓ), οξείδια του θείου (SOₓ) και αιωρούμενα σωματίδια (PM).
