Πραγματοποιήθηκε με επιτυχία η εκδήλωση της “Κοινωνία Παρούσα” για την νεανική παραβατικότητα, την πρόληψη της και το ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε αυτήν.
Αναλυτικά, η ανακοίνωση του γραφείου τύπου της παράταξης “Κοινωνία Παρούσα σε Κηφισιά, Εκάλη και Νέα Ερυθραία” έχει ως εξής:
Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση μας με θέμα: «Πρόληψη της βίας κατά ανηλίκων και της νεανικής παραβατικότητας – Σύγχρονες προκλήσεις της τοπικής αυτοδιοίκησης», ένα θέμα επίκαιρο που απασχολεί τις τοπικές κοινωνίες, την εκπαιδευτική κοινότητα και τους γονείς. Στην εκδήλωση, που έγινε επ’ αφορμή της παρουσίασης από την κυβέρνηση της Εθνικής Στρατηγικής για τη βία κατά των ανηλίκων και της νεανικής παραβατικότητας 2026-2030, συμμετείχαν εκπαιδευτικοί, εκπρόσωποι συλλόγων γονέων και κηδεμόνων, επαγγελματίες κοινωνικών υπηρεσιών Δήμων.
Στην παρέμβασή του ο κ. Γιώργος Νικολαϊδης, ψυχίατρος, διευθυντής Ψυχικής και Κοινωνικής Πρόνοιας του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού αναφέρθηκε σε μία διαρκή επικοινωνιακή διαστρέβλωση της πραγματικότητας που ζούμε τα τελευταία χρόνια όσον αφορά στην νεανική βία και παραβατικότητα: τα παιδιά, οι έφηβοι και οι νέοι παρουσιάζονται συχνά-πυκνά ως απειλή για την κοινωνία. Όμως, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία είτε της EUROSTAT, είτε της ίδιας της ΕΛΑΣ είτε των μετρήσεων τυχαία επιλεγμένων δειγμάτων μαθητών σε όλη την χώρα που συλλέγει για λογαριασμό και με τη μεθοδολογία του ΠΟΥ το ΕΠΙΨΥ του ΕΚΠΑ, δεν τεκμαίρεται καμία τέτοια «έκρηξη» κρουσμάτων ανήλικης παραβατικότητας την Ελλάδα. Αντιθέτως, από τα στοιχεία από όλες αυτές τις πηγές προκύπτει πως η όποια αύξηση στα κρούσματα έχει ήδη συντελεστεί στα χρόνια της οικονομικής κρίσης, ενώ τα περιστατικά εύλογα μειώθηκαν σημαντικά τα έτη 2020 και 2021 λόγω καραντίνας και επιστρέφουν πάνω-κάτω στα προ κορονοϊού επίπεδα τα αμέσως επόμενα χρόνια. Δυστυχώς, όμως, αυτή η διαστρεβλωτική οπτική της δήθεν απειλής προς την κοινωνία μοιάζει να πρυτανεύει και στο κείμενο της Εθνικής Στρατηγικής που δόθηκε στην δημοσιότητα εδώ και ενάμιση μήνα. Από τις 69 δράσεις που περιέχει η Στρατηγική οι 43 αφορούν το παιδί – δράστη ενώ το παιδί- θύμα αμιγώς αφορούν μόνο 9 (!) δράσεις. Το πλείστο των δράσεων έχουν σαφή κατασταλτικό προσανατολισμό ενώ και όταν το κείμενο της Στρατηγικής μιλάει για πρόληψη στην πράξη αναφέρεται σε καμπάνιες και άλλες επικοινωνιακού χαρακτήρα ενέργειες ενώ για δημιουργία ή ενίσχυση υπηρεσιών ούτε λέξη! Επίσης εννοιολογώντας την βία κατά των παιδιών ως βασικά προερχόμενη από άλλα παιδιά (εξ ου και η σύμφυση βίας κατά των παιδιών και ανήλικης παραβατικότητας σε μια Στρατηγική που βασικά αντιμετωπίζει τον ανήλικο παραβάτη) το κείμενο της Στρατηγικής δεν αναφέρει τίποτα απολύτως για μεγάλα και σημαντικά μέρη της βίας κατά των παιδιών όπως η υλική αποστέρηση, ο αποκλεισμός και η περιθωριοποίηση, η ακραία φτώχια, η ιατρική και εκπαιδευτική παραμέληση κ.ο.κ. Αντίθετα λοιπόν με μια Στρατηγική που βλέπει την βία κατά των παιδιών ως υποπερίπτωση της παραβατικότητας των ανηλίκων, χρειαζόμαστε ως κοινωνία το ακριβώς αντίθετο: μια Στρατηγική για την προστασία των παιδιών από την βία, της οποίας περιφερειακή υποπερίπτωση να είναι και η αντιμετώπιση της παραβατικότητας των παιδιών και των εφήβων. Γιατί ακόμα και όταν ένα παιδί γίνεται βίαιο, αυτό δεν είναι παρά η απόδειξη πως κάποιοι ενήλικες αποτύχαμε να δώσουμε μια άλλη κατεύθυνση ακόμα και στην οργή των παιδιών.
Η κ. Κορίνα Χατζηνικολάου, αν. καθηγήτρια Αναπτυξιακής Ψυχοπαθολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, ανέφερε ότι η βία κατά των ανηλίκων και η βία των ανηλίκων αποτελούν κοινωνικά φαινόμενα και για το λόγο αυτό αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά μόνο με πολυεπίπεδες παρεμβάσεις στην κοινότητα, εστιάζοντας στην πρόληψη. Η ποινικοποίηση της εφηβείας και η αυστηροποίηση των ποινών για παιδιά και γονείς φέρνουν τα αντίθετα αποτελέσματα όπως έχουν δείξει πλείστες επιστημονικές έρευνες. Όμως, η Εθνική Στρατηγική εστιάζει στην καταστολή, και όχι στην ενίσχυση του Κοινωνικού Κράτους που είναι απαραίτητο για την πλαισίωση οικογενειών και παιδιών σε κίνδυνο. Αυτό είναι μια πολιτική απόφαση, που πρέπει να αντιστραφεί για να υπάρξει λύση στην ουσιαστική πρόληψη αυτών των μορφών βίας.
Ο κ. Πέτρος Δαμιανός, πρώην διευθυντής σχολικών δομών Ειδικού Καταστήματος Κράτησης Νέων Αυλώνα, αναφέρθηκε στη δική του τριαντάχρονη εμπειρία με ανήλικους δράστες οι οποίοι σε όλες τις περιπτώσεις είχαν ως ιστορικό την πολλαπλή αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος. Επισήμανε ότι τα παιδιά αυτά στιγματίζονται και χάνουν την αίσθηση του ανήκειν στη σχολική ομάδα. Ειδικά η αυστηροποίηση των ποινών σημαίνει περισσότερα παιδιά εκτός σχολείου, άρα περισσότερα παιδιά στο δρόμο, επομένως περισσότερα παιδιά στη φυλακή. Η εμπειρία μου στην Εκπαίδευση στη Φυλακή στοιχειοθετεί τον ανωτέρω συλλογισμό με τραγική ακρίβεια, κατέληξε. Τα εκπαιδευτικά συστήματα, χωρίς πλαισίωση ψυχοκοινωνικού προσωπικού, αδυνατούν να εντάξουν αυτά τα παιδιά. Ωστόσο, τα ίδια παιδιά μέσα στο πλαίσιο της κράτησης καταβάλλουν σημαντική προσπάθεια και εντάσσονται στο σχολείο της φυλακής, συμμετέχουν σε δραστηριότητες πολιτιστικές και αθλητικές. Χρειάζεται λοιπόν επιτακτικά να δοθεί έμφαση στην ανάπτυξη ενός σύγχρονου κοινωνικού κράτους.
Η κ. Αγγελική Παπάζογλου, κοινωνιολόγος – πολιτική επιστήμονας, δημοτική σύμβουλος Κηφισιάς και επικεφαλής της παράταξής μας «Κοινωνία Παρούσα» αναφέρθηκε αρχικά στους βίαιους καιρούς που ζούμε, στον πόλεμο στη γειτονιά μας και στο έγκλημα της Γάζας όπου 70.000 παιδιά κινδυνεύουν από λιμό σύμφωνα με τον ΓΓ του ΟΗΕ. Η βία είναι παρούσα και τα παιδιά τείνουν να κανονικοποιούν τη βία ως μέσο επίλυσης των διαφορών. H στροφή των ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων προς τις νέες προτεραιότητες στο πλαίσιο της στρατηγικής #Rearm Europe στερεί πολύτιμους πόρους από τις κοινωνικές δαπάνες και την ανάπτυξη του κοινωνικού κράτους. Η δημοτική μας παράταξη «Κοινωνία Παρούσα» στέκεται με ιδιαίτερη προσοχή στα θέματα αυτά τα οποία αναδεικνύει με παρεμβάσεις στο δημοτικό συμβούλιο και εκδηλώσεις ενημέρωσης – ευαισθητοποίησης ενώ ανάλογες πρωτοβουλίες θα αναλάβει το επόμενο διάστημα καταθέτοντας συγκεκριμένες προτάσεις.
Η τοπική αυτοδιοίκηση ως ο εγγύτερος στον πολίτη θεσμός και ως φορέας άσκησης κοινωνικής πολιτικής βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπος με ιδιαίτερες προκλήσεις πάνω στο φαινόμενο της κακοποίησης των παιδιών που συντελείται κατά κύριο λόγο εντός της οικογένειας. Οι συνέπειες δε της βίας και της παραβατικότητας μεταξύ των ανηλίκων επιβαρύνουν τις ιδιαιτέρως υποστελεχωμένες κοινωνικές υπηρεσίες των Δήμων ενώ επιδρούν αρνητικά στην ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών. Οι οικογένειες και τα πρόσωπα φροντίδας των παιδιών δεν πλαισιώνονται όπως θα έπρεπε με ένα συστηματικό τρόπο από υποστηρικτικές κοινωνικές υπηρεσίες και υπηρεσίες ψυχικής υγείας. Από την άλλη, η σχολική κοινότητα, παρά τις προσπάθειες που καταβάλλει, αδυνατεί, ελλείψει εξειδικευμένου προσωπικού, να διαδραματίσει ένα ουσιώδες ρόλο στην ανάπτυξη της ενσυναίσθησης, της κοινωνικής μάθησης και των θετικών προτύπων συμπεριφοράς συμπεριλαμβανομένου και του πεδίου της άρσης των έμφυλων στερεοτύπων στις σχέσεις των νέων.
Είναι σημαντικό λοιπόν να εστιάσουμε στην πρόληψη και στην έγκαιρη παρέμβαση, να χτίσουμε τις «κοινότητες που νοιάζονται», έργο το οποίο επιτελεί και η Προνόη το Κέντρο Πρόληψης του Δήμου μας. Η πρόληψη λειτουργεί πιο αποτελεσματικά από την καταστολή, διότι με αυτό τον τρόπο είναι εφικτό: α) να αντιμετωπιστούν εγκαίρως οι κοινωνικοί παράγοντες της παραβατικότητας, β) να δοθεί ενεργός ρόλος στους νέους μέσω της συμμετοχής τους στις τοπικές υποθέσεις του Δήμου για θέματα που τους αφορούν καθώς και σε πολιτιστικές ή αθλητικές δραστηριότητες υιοθετώντας θετικά κοινωνικά πρότυπα συμπεριφοράς.
Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους: Η δημοτική σύμβουλος της παράταξής μας κ. Ανατολή Ζαρωτιάδου, η Αντιδήμαρχος Κοινωνικών Υπηρεσιών κ. Μαρία Κεφαλά, η Αντιδήμαρχος Πολεοδομίας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης κ. Ελένη Βάρσου, ο Αντιδήμαρχος Πολιτισμού κ. Χρήστος Καλός, ο εντεταλμένος σύμβουλος Περιβάλλοντος, Πρασίνου και Κηποτεχνίας κ. Γιώργος Κασναφέρης, ο δημοτικός σύμβουλος και εκπαιδευτικός κ. Γιώργος Σκορδίλης, η Αν. Προϊσταμένη Διεύθυνσης Κοινωνικών Υπηρεσιών του Δήμου Κηφισιάς κ. Ζωή Παπαδάτου, η Πρόεδρος της Ένωσης Γονέων Κηφισιάς κ. Αννέτα Κατσάπη, ο εκπρόσωπος του Σωματείου Εργαζομένων του Δήμου Κηφισιάς κ. Γιώργος Δορμούσης, η Πρόεδρος της ελληνικής αντιπροσωπείας του Ευρωπαϊκού Λόμπυ Γυναικών κ. Μίκα Ιωαννίδου καθώς και το ενεργό μέλος της Κίνησης Πολιτών Κηφισιάς-Νέας Ερυθραίας-Εκάλης για τον «νέο» ΝΟΚ κ. Τέντυ Γερουλάνου.
