Με νέα επιστολή της η Ε.Ε ξεκαθαρίζει ότι δεν προχωρά σε θετική απόφαση για το έργο της διαχείρισης απορριμμάτων ΣΔΙΤ Πελοποννήσου ενώ αναφέρει μια σειρά από διοικητικές και χρηματοοικονομικές αστοχίες. Παράλληλα θέτει ξεκάθαρα το ζήτημα της διαστασιολόγησης του έργου και της ανακύκλωσης, επανάκτησης, επαναχρησιμοποίησης. Καμπανάκι για τα νέα έργα σε Αττική και Περιφέρεια.
Ο συμπρόεδρος του Πράσινου Κινήματος κ. Κώστας Καλογράνης, δήλωσε τα εξής: “Για εμάς που γνωρίζουμε καλά τα θέματα της διαχείρισης απορριμμάτων, της ανακύκλωσης, ανάκτησης, επαναχρησιμοποίησης, ήταν δεδομένο ότι θα μας δικαιώσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το Πράσινο Κίνημα συνεχίζει με την ίδια συνέπεια και σοβαρότητα να αγωνίζεται για τις πολιτικές που φέρνουν ευημερία και ποιότητα ζωής στους πολίτες. Δυστυχώς οι κυβερνήσεις στη χώρα μας διαχρονικά έχουν επιδείξει μία αβάσταχτη ελαφρότητα άγνοιας σε αυτά τα θέματα. Αν μας είχαν ακούσει, η χώρα θα είχε αυξημένο κύρος στην Ε.Ε. και δεν θα υπήρχε ο κίνδυνος να απενταχθούν τόσο σοβαρά έργα…”
Το Πράσινο Κίνημα αναφέρει μεταφρασμένα κάποια κρίσιμα σημεία, της αποτυχίας του έργου ΣΔΙΤ Πελοποννήσου, :
“Δεν προχωράμε σε θετική εισήγηση”
Ο τομέας αστικής πολιτικής της Ευρωπαικής Επιτροπής κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι πληροφορίες που παρέχονται από το κράτος μέλος δεν προσφέρουν επαρκή στοιχεία για να προχωρήσουμε στη θετική εισήγηση για αυτό το έργο σε αυτό στάδιο. Χρειάζονται ακόμη πρόσθετες διευκρινίσεις για το μεγάλο έργο. Όπως προβλέπεται στο άρθρο 102 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013, η έγκριση του μεγάλου έργου διακόπτεται, μέχρι την υποβολή των διευκρινίσεων προς την Επιτροπή , εντός δύο μηνών από την παραλαβή της παρούσας επιστολής. Σε περίπτωση που οι ελληνικές αρχές δεν απαντήσουν εντός της ζητούμενης προθεσμίας ή τα σχόλια δεν ανταποκρίνονται με ικανοποιητικό τρόπο στις παρατηρήσεις των υπηρεσιών της Επιτροπής, η Επιτροπή μπορεί να εκδώσει απόφαση με την οποία απορρίπτει το παραπάνω μεγάλο έργο. Σε τέτοια περιστάσεις, η Διαχειριστική Αρχή θα έχει τη δυνατότητα να αποσυρθεί από την εφαρμογή αυτού του μεγάλου έργου.
Η διοικητική ανικανότητα του ΦΟΔΣΑ
Με βάση την ανάλυση και τα δεδομένα που παρασχέθηκαν, οι υπηρεσίες της Επιτροπής δεν είναι σε θέση επιβεβαιώνουν τη δυνατότητα του ΦΟΔΣΑ Πελοποννήσου να ορίζει και να εισπράττει τα τέλη πύλης από τους υπόχρεους δήμους, που πραγματοποιούν πληρωμές στην Περιφέρεια. Επίσης ο ΦΟΣΔΑ δεν μπορεί να επιβλέπει με ασφάλεια την αποτελεσματική λειτουργία των συστημάτων επεξεργασίας και συλλογής απορριμμάτων
Τα οικονομικά παράδοξα της διαχείρισης του έργου
Έχουν παρουσιαστεί πρόσθετοι πίνακες με οικονομικές πληροφορίες: μη ελεγμένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις 2023 και 2024 καθώς και συνοπτικοί πίνακες τιμολογίων δήμων. Οι χρεώσεις και τα ποσοστά είσπραξης της Σύμπραξης Δημοσίου Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) του έργου παρουσιάζονταν για τα χρόνια 2022 έως 2024. Οι πληρωμές των δήμων ήταν το 57% και το 66% των συνολικών τιμολογίων το 2022 και 2023 αντίστοιχα. Για το έτος 2022, υπάρχει καθυστέρηση δύο ετών για την πλήρη συλλογή των ετήσιων οικονομικών παραστατικών. Οι πληροφορίες που παρουσιάζονται σε άλλο πίνακα για την είσπραξη των χρεώσεων ΣΔΙΤ φαίνεται να διαφέρουν για το έτος 2023, όπου οι χρεώσεις ΣΔΙΤ ανέρχονται σε 17,56 ευρώ εκατ. ευρώ, έναντι τιμολογίων 17 εκατ. ευρώ.
Τα έσοδα στο excel CBA φαίνεται να είναι υπερεκτιμημένα (17% κατά μέσο όρο), ενώ η χρέωση υπηρεσιών φαίνεται να είναι υποτιμημένη.
Διασφαλίστε μια συνεκτική παρουσίαση των θεμάτων που εξετάστηκαν παραπάνω. Επιπλέον, παρακαλούμε να υπάρχουν στην αναθεωρημένη αίτηση του έργου, στοιχεία των σχεδίων του ΦΟΔΣΑ και άμεσα πρωτοβουλίες για τη σταθεροποίηση της οικονομικής της κατάστασης, ιδίως όσον αφορά την ικανότητά της να εισπράττει αποτελεσματικά τιμολόγια και ανεξόφλητα χρέη. Παρακαλείσθε να αναφέρετε τα μέτρα που χρειάζονται να τεθούν σε εφαρμογή για 1) ανάκτηση του ανεξόφλητου χρέους, 2) εξασφάλιση ότι δεν θα ξαναεμφανιστεί παρόμοια συσσώρευση χρέους
Η διαστασιολόγηση των εγκαταστάσεων: Θέλουμε ανακύκλωση και όχι σύμμεικτα
Όπως αναφέρεται στις κατευθυντήριες αρχές για τη συγχρηματοδότηση από την ΕΕ έργων στερεών αποβλήτων στο πλαίσιο του ΕΠ «Επενδύσεις στις Μεταφορές, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» (ΥΜΕΠΕΡΑΑ) 2014-2020, η επένδυση στην επεξεργασία μικτών απορριμμάτων πρέπει να περιορίζεται στο 50% των συνολικών αποβλήτων που παράγονται σε μια περιοχή. Στην Πελοπόννησο, όπου η παραγωγή αποβλήτων είναι 280.000 τόνοι/έτος, η ικανότητα επεξεργασίας μικτών αποβλήτων δεν πρέπει να υπερβαίνει τους 140.000 τόνους/έτος.
Οι εγκαταστάσεις που περιλαμβάνονται στο μεγάλο έργο έχουν συνολική δυναμικότητα 200.000 t/έτος και το έργο έχει σχεδιαστεί για την επεξεργασία τόσο μικτών αποβλήτων όσο και χωριστά συλλεγόμενων βιοαποβλήτων. Ωστόσο, σύμφωνα με τα μέχρι τώρα επιχειρησιακά στοιχεία που έχει λάβει ο φορέας εκμετάλλευσης, οι εγκαταστάσεις δεν το κάνουν αφού δεν λαμβάνουν επί του παρόντος χωριστά συλλεγόμενα βιολογικά απόβλητα και επεξεργάζονται αποκλειστικά μικτά απόβλητα λόγω έλλειψης καθιερωμένου συστήματος χωριστής συλλογής στην Περιφέρεια.
“Οι προβλέψεις σας δεν είναι ρεαλιστικές”
Από αυτή την άποψη, υπογραμμίζουμε ότι οι προβλέψεις που περιλαμβάνονται στην αίτηση για τα βιολογικά απόβλητα και τα ανακυκλώσιμα υλικά που συλλέγονται χωριστά δεν είναι ρεαλιστικές και δεν βασίζονται σε απτά μέτρα. Ως αποτέλεσμα, το 2023, οι εγκαταστάσεις επεξεργάστηκαν 180.000 τόνους μικτών απορριμμάτων και 0 τόνους χωριστά συλλεχθέντων βιοαποβλήτων. Όπως συμφωνήθηκε μεταξύ των υπηρεσιών μας, επιβεβαιώστε ότι, παράλληλα με αυτό το μεγάλο έργο, θα δρομολογηθεί πρόγραμμα επιχορήγησης, αφιερωμένο στη χρηματοδότηση ενός συνολικού συστήματος χωριστής συλλογής που καλύπτει όλες τις ροές απορριμμάτων και ολόκληρη την περιοχή της Πελοποννήσου.
Με βάση την ανάλυση των υφιστάμενων εγκαταστάσεων συλλογής, αυτό το πρόγραμμα επιχορήγησης θα επιτρέψει στον ΦΟΔΣΑ – ο οποίος θα είναι υπεύθυνος για την οργάνωση και συλλογή διαχωρισμένων αποβλήτων – να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα συλλογής για την αποτελεσματική αύξηση της ποσότητας και του ποσοστού των χωριστά συλλεγόμενων απορριμμάτων που φθάνουν στις εγκαταστάσεις επεξεργασίας που θα μετατραπούν σε εγκαταστάσεις Ανακύκλωσης και Ανάκτησης. Παρακαλούμε να προσκομίσετε, 1) πριν από την υποβολή του μεγάλου έργου, την απόδειξη της έναρξης για το εν λόγω πρόγραμμα επιχορήγησης για χωριστή αποκομιδή απορριμμάτων στην περιφέρεια Πελοποννήσου, 2) πριν από την απόφαση του έργου, αντίγραφο της αντίστοιχης αίτησης που υποβάλλεται από τον ΦΟΔΣΑ, συμπεριλαμβανομένης της άδειας κρατικής ενίσχυσης αυτής της αίτησης.
Χρηματοοικονομικά Λάθη στην ανάλυση
Σημειώνουμε με ανησυχία ότι δεν υπάρχει σαφής ορθολογική ενσωμάτωση του μέτρου να συσταθεί δίκτυο 15 σταθμών μεταφόρτωσης και πώς σχετίζονται με το συνολικό έργο.
Κατά την άποψη των υπηρεσιών της Επιτροπής, αυτοί οι σταθμοί μεταφόρτωσης αποτελούν αναπόσπαστο μέρος και σημαντικό τμήμα του έργου και, κατά συνέπεια, θα πρέπει να εξηγηθεί η συγκεκριμένη λειτουργία τους. Δοθέντος ότι τα έξοδα λειτουργίας και συντήρησης δόθηκαν ως συνολικός αριθμός, χωρίς εξήγηση του τι περιλαμβάνεται αναλυτικά, το κόστη ανά εξάρτημα (σταθμοί μεταφοράς, μηχανολογικά προεπεξεργασία, βιολογική επεξεργασία, υπολείμματα σε ΧΥΤΑ) δεν μπόρεσαν να επαληθευτούν. Διευκρινίστε και παρέχετε την ανάλυση του προϋπολογισμού που λείπει για να καταστεί δυνατή η προαναφερθείσα επαλήθευση.
Οι ελληνικές αρχές δήλωσαν ότι η οικονομική ανάλυση δεν περιλάμβανε το κόστος της χωριστής είσπραξης καθώς δεν συμπεριλήφθηκαν στη χρηματοοικονομική ανάλυση. Οι υπηρεσίες της Επιτροπής θα ήθελαν να δηλώσουν ότι το επιχείρημα που παρέχεται δεν είναι έγκυρο, καθώς η χρηματοοικονομική ανάλυση πραγματοποιείται από την πλευρά του υπεύθυνου διαχείρισης αποβλήτων που είναι υπεύθυνος για τα IWMC, ενώ η οικονομική ανάλυση διεξάγεται από την οπτική της κοινωνίας στο σύνολό της και πρέπει να περιλαμβάνει το πρόσθετο κόστος μεταφοράς. Από αυτή την άποψη, τα αναγνωρισμένα οφέλη που σχετίζονται με την εξοικονόμηση κόστους και πόρων μπορούν να πραγματοποιηθούν μόνο εάν πραγματοποιηθεί χωριστή συλλογή, ταξινόμηση και μεταφορά, επομένως το κόστος πρέπει να υπολογίζεται στην οικονομική ανάλυση.
